Padaczka poudarowa

Dlatego bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie u siebie objawów. Pomocny jest w tym tak zwany test F.A.S.T. to skrót od face (twarz), arms (ramiona), speach (mowa), time (czas). W przypadku podejrzenia udaru, należy natychmiast wezwań pogotowie a chory powinien trafić do szpitala dysponującego tomografem komputerowym oraz oddziałem chirurgii naczyniowej. Szybkie leczenie udaru jest kluczowe w kontekście zapobiegania jego negatywnym następstwom jak uszkodzenie mózgu, długotrwała niepełnosprawność, niedowłady.

Niestety, udar to schorzenie o niepomyślnych rokowaniach, bo aż 15% pacjentów umiera, a 30% dotyka poważna niepełnosprawność. Udar dotyka najczęściej osoby starsze, po 65 roku życia. Więcej przypadków obserwuje się u mężczyzn.

Po udarze mogą również wystąpić poważne powikłania. Należy do nich padaczka poudarowa.

Padaczka poudarowa – powikłanie po udarze mózgu

Na szczęście padaczka poudarowa nie jest częstym powikłaniem po udarze mózgu. Niemniej dotyka 5% pacjentów w okresie do roku czasu po wystąpieniu udaru. Może zdarzyć się jedynie pojedynczy atak epilepsji, ale występują również powtarzające się napady.

Padaczka poudarowa występuje jako częstsze powikłanie w przypadku udaru krwotocznego i takiego, który zajął duże obszary mózgu lub gdy to kora mózgu doznała uszkodzeń.

Padaczka poudarowa może wystąpić wcześnie po udarze, w ciągu kilku, albo nawet jeszcze w trakcie ataku epilepsji. Przyczyny wystąpienia powikłania w postaci padaczki pourazowej wczesnej związane są z niedokrwieniem i niedotlenieniem mózgu, zaburzeniem czynności neuronów oraz zmianą pobudliwości neuronów wskutek zachwiania równowagi elektrolitowej.

Przyczyny padaczki poudarowej późnej są inne. W tkance nerwowej powstają blizny. Stąd pojawiają się zaburzenia w przesyłaniu impulsów elektrycznych i może to doprowadzić do wystąpienia powikłań.

Jeden epizod padaczkowy nie jest jeszcze podstawą do stwierdzenia padaczki poudarowej. Pojedyncza manifestacja może bowiem nigdy więcej się nie powtórzyć. Stąd dopiero wystąpienie co najmniej dwóch ataków stanowi podstawę do rozpoznania. Epizody występujące do 2lat od udaru będą podejrzewane o padaczkę poudarową. Jeżeli występują później, to pod uwagę należy wziąć inne podłoże wystąpienia epilepsji.

Padaczka poudarowa – objawy

Nie istnieje jeden typowy zestaw objawów w przebiegu padaczki pourazowej, ponieważ uzależnione są one od miejsca w mózgu, który został objęty udarem. Istnieje ponad 40 rodzajów napadów padaczkowych. Do najczęstszych objawów padaczki należą:

• Utrata przytomności
• Zaburzenia świadomości
• Drgawki
• Drżenia
• Zwrot gałek ocznych w jedną stronę
• Niedowłady
• Drętwienia różnych części ciała
• Omamy
• Zwiększone wydzielanie śliny
• Wykonywanie automatycznych czynności, np. żucie, mlaskanie, skubanie
• Skurcze w obrębie wielu grup mięśniowych
• Utrata napięcia mięśniowego w nogach prowadząca do upadku
• Szarpnięcia mięśni
• Niereagujące na światło źrenice
• Mimowolne oddanie moczu
• Przyspieszona czynność serca

Padaczka poudarowa– leczenie

Optymizmem napawa fakt, że padaczka poudarowa jest stanem, który udaje się opanować za pomocą leków.

Najlepsze wyniki osiąga się u pacjentów, u których napad padaczkowy był izolowanym, jednorazowym incydentem na przykład podczas udaru albo zaraz po nim. Także wczesne wystąpienie ataków lepiej poddaje się farmakoterapii. Im później bowiem występują napady, tym większe prawdopodobieństwo utrwalenia się padaczki.

Chorzy najczęściej otrzymują karbamazepinę. W leczeniu napadów padaczki związanych z przebytym udarem stosuje się podobne zasady doboru leków, jak przy padaczce. Zwyczajowo zaczyna się od podania jednego leku i obserwuje się, czy działa w przypadku danego pacjenta.

W sytuacji negatywnej odpowiedzi organizmu, wypróbowuje się kolejny preparat. Dopiero kiedy monoterapia nie przynosi efektów, rozważa się leczenie skojarzone kilkoma lekami. Może ono stwarzać pewne wyzwania, bo chociaż wykorzystywane w terapii skojarzonej gabapentyna, tiagabina i levetiracetam nie wykazują interakcji między sobą, to pacjenci są zazwyczaj starszymi osobami, które przyjmują wiele innych leków na różne schorzenia. Dlatego każdorazowo trzeba rozważyć występowanie ewentualnych interakcji leków przeciwdrgawkowych i innymi, na przykład stosowanych dla ustabilizowania pracy serca czy poziomu cholesterolu we krwi.

Należy pamiętać, że pacjent, który przeszedł udar, może wymagać stałej i długotrwałej rehabilitacji lub opieki. Wskutek udaru powstają niedowłady a walka o powrót do sprawności jest trudna. W niektórych przypadkach udaje się osiągnąć ten cel. Niestety nie zawsze. Po przebytym udarze chory może też wymagać pomocy i opieki już do końca życia.

Test F.A.S.T. – naucz się, jak rozpoznać udar u bliskiej osoby

Objawy udaru mogą obejmować nagły, przeszywający ból głowy, niedowidzenie, niedowłady i zaburzenia czucia różnych części ciała. Pojawia się paraliż, zmniejszenie czucia, majaczenia, zaburzenia świadomości. Nierzadko objawy obejmują tylko prawą albo lewą część ciała. Jeżeli udarowi towarzyszy napad padaczki, to objawy są zwielokrotnione. Świadek obserwujący osobę z niepokojącymi symptomami, może wpaść w panikę. Dlatego warto, aby każdy znał prostą technikę rozpoznawania udaru F.A.S.T.:

• F (face) – twarz – poproś chorego o uśmiechnięcie się i obserwuj uważnie usta. Jeżeli jeden kącik opada, może to świadczyć o udarze. Przyjrzyj się też uważnie, czy twarz jest symetryczna.
• A (arms)-ramiona – powiedz choremu, aby zamknął oczy i podniósł do góry ręce. Przyjrzyj się ramionom. Jeżeli jedno z nich jest niżej, opada – jest to sygnał alarmowy.
• S (speech) – mowa – Wypowiedz głośno zdanie o dowolnej treści i poproś chorego o dokładne powtórzenie. O udarze może świadczyć fakt, że chory nie jest w stanie zapamiętać zdania, przekręca w nim wyrazy albo jego mowa jest niewyraźna, bełkotliwa.
• T (time) – czas- jak najszybciej zadzwoń po pogotowie, jeżeli wystąpi którykolwiek z symptomów. Może być jeden, albo kilka naraz. Pamiętaj – krytyczny jest czas!

Padaczka poudarowa – zasady postępowania

Co robić, jak się zachować, jeżeli ktoś w naszym otoczeniu ma napad padaczki? Pamiętaj, że osoba w trakcie ataki epilepsji jest całkowicie bezradna i zdana wyłącznie na Ciebie i Twoją pomoc. Zdrowie i bezpieczeństwo chorego w trakcie napadu są w Twoich rękach.

Możesz zrobić bardzo dużo:

1. Jeżeli chory upadł na ziemię – nie przenoś go w żadne inne miejsce!
2. Podczas ataku, który zaczął się, kiedy chory siedział- osuń go delikatnie na podłogę, żeby zapobiec gwałtownemu przewróceniu się.
3. Nie podnoś do góry głowy osoby doświadczającej ataku.
4. Nie próbuj przyciskać albo przytrzymywać chorego, aby stłumić drgawki – pamiętaj, że choroba dotyczy mózgu, a nie ciała. Nie powstrzymasz w ten sposób napadu.
5. Postaraj się ułożyć chorego na boku, aby zapobiec zakrztuszeniu się.
6. Odsuń wszystkie ostre, niebezpieczne przedmioty dookoła osoby z atakiem padaczki.
7. Nie wkładaj niczego do ust osoby, która ma atak.
8. Po 5 minutach, jeżeli atak nie ustępuje, zadzwoń po pogotowie.
9. Wyproś z pomieszczenia wszystkie inne osoby. Chory po ataku będzie zdezorientowany. Być może będzie potrzebował pomocy w przebraniu się (podczas ataku może dojść do niekontrolowanego oddania moczu) albo otarciu twarzy ze śliny.

Wokół ataków padaczkowych narosło wiele mitów. Pamiętaj, że chory nie jest w stanie połknąć własnego języka, dlatego nie wkłada się niczego do ust pacjenta. To mogłoby przynieść więcej szkody niż pożytku, na przykład mogłoby dojść do poranienia jamy ustnej. Ataku padaczki nie da się też zatrzymać ani zmniejszyć jej natężenia. Dlatego nie wolno przyciskać chorego do ziemi albo na siłę tłumić drgawek, To często jest zachowanie odruchowe. Świadek ma rzecz jasna dobre intencje, próbując objąć chorego ramionami czy przyciskać do siebie jego ramiona albo nogi. Natomiast istnieje wówczas ryzyko zranienia i chorego, i siebie.

Osoby po udarze bardzo często wymagają opieki, rehabilitacji, specjalistycznych sprzętów, produktów medycznych czy turnusów rehabilitacyjnych. Ponieważ większość pacjentów to seniorzy, to wydatki na leczenie i terapię mogą stanowić poważne wyzwanie dla budżetu domowego a czasami nawet prowadzą do ograniczenia terapii czy pomocy opiekuna. Z pomocą mogą przyjść fundacje i stowarzyszenia, które przyjmują pod swoje skrzydła pacjentów po udarze i z padaczką.

Fundacja Dobro Powraca nastawiona jest na pomoc każdej osobie w potrzebie. Gwarantuje Podopiecznym bezpłatny program subkont, pomoc w zbiórkach darowizn oraz 1,5% podatku. Chory nie zawsze jest w stanie samodzielnie kontaktować się z organizacją. Dlatego warto powiedzieć mu o takiej możliwości i pomóc w zorganizowaniu pomocy.