Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą i nieuleczalna chorobą centralnego układu nerwowego. Najwięcej zachorowań notowanych jest pomiędzy 20 a 40 rokiem życia. Jest to zatem czas, kiedy wiele osób zastanawia się nad założeniem rodziny i posiadaniem dzieci.
Kobiety mogą mieć wątpliwości, czy chorując na SM możliwe jest zajście w ciążę i urodzenie zdrowego dziecka. Obawiają się, jak decyzja o ciąży wpłynie na przebieg ich choroby i leczenia. Z kolei mężczyźni stresują się wpływem przyjmowanych leków na płodność.
Tymczasem stwardnienie rozsiane nie jest przeszkodą, aby kobieta – nawet ta ciężej przechodząca chorobę – zaszła w ciążę i urodziła zdrowego potomka. Stwardnienie rozsiane nie wpływa ani na cykl miesiączkowy u kobiety, ani na płodność obojga partnerów. Co do zasady nie jest też chorobą dziedziczną.
To naturalne, że młode osoby czują dużą niepewność czy nawet lęk otrzymując diagnozę nieuleczalnej choroby. Natomiast aktualnie dostępnych jest dużo leków, które są w stanie zahamować rozwój schorzenia, modyfikować jego przebieg oraz nie dopuścić do rozwoju niepełnosprawności. Dzięki prawidłowo prowadzonemu leczeniu, pacjenci mają szansę prowadzić normalne życie. Mogą realizować swoje, pasje i marzenia chorując na stwardnienie rozsiane. A ciąża i założenie rodziny to plan, z którego nie muszą rezygnować.
Stwardnienie rozsiane a ciąża– aspekty medyczne
SM nie wpływa w żaden sposób ma możliwość zajścia w ciążę. Nie udowodniono, aby stwardnienie rozsiane komplikowało przebieg ciąży, czy też zwiększało ryzyko powikłań, na przykład przedwczesnego porodu, niskiej wagi urodzeniowa dziecka czy poronień. Nie ma również związku między SM a wadami płodu. Według rejestru NARCOMS czas starania się o dziecko jest taki sam w przypadku kobiet chorych na SM i zdrowych i wynosi około 7 miesięcy.
SM nie stanowi także wskazania do cesarskiego cięcia. Stosuje się je jako postępowanie w przypadku kobiet, które miałyby problem z urodzeniem dziecka siłami natury, na przykład z zaawansowaną niepełnosprawnością ruchową. Część pacjentek obawia się porodu naturalnego, ponieważ traktuje towarzyszący mu wysiłek jako potencjalne zagrożenie rzutem choroby. Takie obawy powinny być wzięte pod uwagę przy wyborze metody urodzenia potomka.
Trzeba pamiętać, że układ odpornościowy nie działa prawidłowo u kobiety chorującej na stwardnienie rozsiane. A ciąża działa jak naturalna immunosupresja. Dlatego w ciąży kobiety chore na SM w zdecydowanej większości czują się bardzo dobrze. Ryzyko rzutu choroby jest wówczas trzykrotnie niższe niż zazwyczaj. Badania pokazują, że z kolei to ryzyko wzrasta w okresie połogu. Natomiast przy wyciszonej chorobie może być również zminimalizowane i kontrolowane.
Według European Journal of Neurology przebyta ciąża nie wpływa na dalszy przebieg choroby, ani jej rokowania w zakresie postępu niepełnosprawności. Pacjentki ze stwardnieniem rozsianym mogą urodzić więcej niż jedno dziecko. Nie zwiększa to ryzyk związanych z postępem choroby czy powikłaniami podczas ciąży.
Stwardnienie rozsiane a ciąża – Plany związane z macierzyństwem skonsultuj z lekarzem!
O planach zajścia w ciąże pacjentka powinna bezwzględnie poinformować swojego lekarza neurologa. Jest to bardzo ważne, ponieważ zależy od tego schemat leczenia, jakie zostanie zastosowane.
Przede wszystkim przed zajściem w ciążę należy odstawić przyjmowane w ramach programów lekowych leki. W Polsce powrót do terapii jest możliwy po urodzeniu dziecka i zakończeniu karmienia piersią i odbywa się bez konieczności ponownej kwalifikacji. Przerwanie leczenia powinno mieć miejsce na trzy miesiące, a w przypadku niektórych preparatów na 6 miesięcy przed planowaniem starania się o dziecko. Zasada ta dotyczy także mężczyzn, którzy planują zostać rodzicami.
Jeżeli pacjentka zaszła w ciążę spontaniczną w trakcie przyjmowania leków, należy je odstawić natychmiast. Przyjmowanie leków w początkowych okresach ciąży nie jest powodem do jej przerwania z medycznego punktu widzenia. Kobieta nie powinna martwić się, że leki zaszkodziły jej dziecku. Badania pokazują, że tak się nie dzieje.
Jeżeli młoda mama zdecyduje się na karmienie dziecka piersią, to powrót do terapii będzie możliwy po zakończeniu karmienia. Niektóre substancje zawarte w lekach mogą bowiem przenikać do mleka matki.
Kobieta rozważająca macierzyństwo z pewnością doświadcza wielu wątpliwości i obaw związanych z diagnozą; stwardnienie rozsiane. A ciąża i jej planowanie jest przecież bardzo ważne w życiu każdej kobiety pragnącej dziecka. Z medycznego punktu widzenia nie ma przeciwskazań, aby pacjentka z SM została mamą. Należy jednak w swoich planach uwzględnić konsultację z lekarzem.
Kobiety martwią się występowaniem rzutów w trakcie ciąży. Takie sytuacje zdarzają się bardzo rzadko, zazwyczaj u pacjentek, które doświadczały aktywnego przebiegu choroby przed zajściem w ciążę. Dozwolone i bezpieczne dla płodu jest przyjmowanie powszechnie stosowanych w terapii SM sterydów. Każda przyszła mama z wielką uwagą stosuje jakiekolwiek leki w trakcie ciąży. Dla chorej na stwardnienie rozsiane stosowanie sterydów może być źródłem stresu wynikającego z troski o dziecko. Wszystkie swoje wątpliwości związane z terapią sterydową pacjenta powinna rozwiązać podczas rozmowy z lekarzem neurologiem i ginekologiem.
Stwardnienie rozsiane a ciąża – czy SM jest chorobą dziedziczną?
Przyszli rodzice, planując ciążę obawiają się, że przekażą swoją chorobę dziecku. Tymczasem stwardnienie rozsiane nie jest chorobą dziedziczną. Nie istnieje gen SM przenoszący chorobę z rodzica na potomstwo tak jak to ma miejsce na przykład przy hemofilii czy fenyloketonurii.
Zidentyfikowano co prawa ponad 200 genów, z których każdy w różnym stopniu może przyczynić się do rozwoju stwardnienia rozsianego. Są to jednak fragmenty genów odpowiedzialne głównie za działanie układu odpornościowego. Kodują one zatem pewną tendencję, a samo wystąpienie SM warunkowane jest wieloma innymi czynnikami. Ryzyko tak rozumianego „przekazania” choroby dziecku jest minimalne, w przedziale 2-4 procent.
Stwardnienie rozsiane a ciąża – życiowe dylematy
Mimo że z medycznego punktu widzenia nie ma przeszkód, aby pacjentka chorująca na stwardnienie rozsiane zaszła w ciążę, rzeczywistość pokazuje, że bardzo wiele kobiet dotkniętych chorobą rezygnuje z macierzyństwa. Dane z rejestru NARCOMS pokazują, że po zdiagnozowaniu niecałe 22% kobiet zdecydowało się na posiadanie dziecka. Zdecydowana większość (79%) podjęła decyzję o rezygnacji z macierzyństwa. Jako powody kobiety wskazywały lęk przed niemożliwością zaopiekowania się dzieckiem z powodu niepełnosprawności, obawę przed zbytnim przeciążeniem partnera, strach przed przekazaniem choroby potomstwu oraz lęk związany z przerwaniem dotychczasowego leczenia.
Decyzja o zajściu w ciążę u pacjentek ciepiących na stwardnienie rozsiane nie jest oparta tylko na faktach medycznych, ale odzwierciedla dylematy i obawy, jakie miałaby każda osoba dotknięta chorobą przewlekłą. Bo chociaż SM nie jest powodem do rezygnowania z planów czy marzeń, to niekiedy jest konieczność ich dostosowania czy czasowego zawieszenia. W najczęstszym rodzaju stwardnienia rozsianego, w postaci rzutowo – reemisyjnej- chorzy doświadczają czasowego zaostrzenia się choroby, a następnie jej wyciszenia. Natomiast w okresie rzutu pacjentka wymaga zazwyczaj hospitalizacji a następnie czasu na rekonwalescencję. Kobiety obawiają się, że w tym czasie nie będą w stanie zapewnić opieki swojemu dziecku.
W przebiegu stwardnienia rozsianego występują również objawy takie jak zmęczenie czy bóle mięśni. W ciężkim przebiegu choroby pacjentki mogą mieć problemy z czasowym poruszaniem się lub poruszać się na wózku inwalidzkim na stałe. Całe spectrum symptomów SM stanowi dla kobiet dylematy do rozstrzygnięcia w planach związanych z posiadaniem dzieci.
Na te dylematy każda kobieta chorująca przewlekle może znaleźć inną odpowiedź, uzależnioną od indywidualnych warunków, potrzeb, planów. Rozstrzygnięcie będzie podyktowane innymi przesłankami w przypadku każdej pacjentki. Wspólnym mianownikiem tych dylematów jest co prawda diagnoza; stwardnienie rozsiane. A ciąża bądź rezygnacja z niej? To decyzja należąca do kobiety.
Zawroty głowy mogą być jednym z objawów, które występują u osób z stwardnieniem rozsianym (SM), choć nie są one jednym z najczęstszych objawów tej choroby. Jeśli osoba z SM doświadcza zawrotów głowy, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem, który może przeprowadzić odpowiednie badania i ocenić przyczyny tego objawu. Lekarz może zalecić odpowiednie leczenie lub terapię mającą na celu złagodzenie zawrotów głowy i poprawę ogólnego samopoczucia pacjenta.
Istnieje kilka mechanizmów, które mogą wyjaśnić zwiększone ryzyko wystąpienia kolejnej choroby autoimmunologicznej u osób, które już cierpią na jedną taką chorobę. Chociaż dokładne przyczyny nie są jeszcze w pełni zrozumiałe, to istnieją pewne czynniki, które mogą przyczyniać się do tego zjawiska.
Temperatura może mieć wpływ na przebieg stwardnienia rozsianego (SM) na kilka sposobów, choć indywidualna reakcja pacjentów na zmiany temperatury może się różnić. Dla osób z SM ważne jest, aby monitorować swoje ciało i reakcje na zmiany temperatury oraz stosować odpowiednie strategie zarządzania, takie jak unikanie ekstremalnych temperatur, regularne chłodzenie organizmu w przypadku upałów oraz stosowanie się do zaleceń lekarza w przypadku stosowania chłodzenia ciała lub innych metod kontroli temperatury. Skonsultowanie się z lekarzem neurologiem może być również pomocne w opracowaniu indywidualnego planu leczenia i radzenia sobie z objawami w związku z temperaturą.
