Nagłówek strony
Treść główna
Przerost endometrium, czyli błony śluzowej macicy, często jest przyczyną zaburzeń cyklu miesięcznego i może powodować trudności z zajściem w ciążę. Przerost endometrium może też prowadzić do bardzo groźnego nowotworu (raka endometrium - inaczej raka trzonu macicy).
Przerost endometrium to patologiczne pogrubienie błony śluzowej macicy. Często jest mylony z endometriozą, ale ta charakteryzuje się występowaniem komórek jamy macicy poza jej obrębem.
Przerost endometrium jest to zaburzenie polegające na zwiększeniu grubości błony śluzowej macicy. Błona śluzowa macicy zmienia swoją wielkość w trackie cyklu miesięcznego. Również dzieje się tak wraz z wiekiem. Zmiana wielkości błony śluzowej odbywa się pod wpływem żeńskich hormonów płciowych. Pod wpływem estrogenów macica jest przygotowywana do przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej, progesteron zaś ułatwia jej zagnieżdżenie. Jeśli do tego nie dojdzie, wraz z początkiem kolejnego cyklu (w fazie krwawienia miesięcznego), endometrium powinno wrócić do pierwotnych rozmiarów. Proces ten regularnie odtwarza się mniej więcej co 28 dni. Niekiedy jednak rozrost błony śluzowej macicy przebiega w sposób nadmierny, niezwiązany z fazami cyklu miesięcznego. Może to powodować potencjalnie niebezpieczne komplikacje, a w niektórych przypadkach może stanowić punkt wyjścia dla późniejszych zmian nowotworowych.
Przerost endometrium – objawy
Najczęstszymi objawami przerostu endometrium to nieregularne i bardzo obfite miesiączki. Często też pojawiają się mniejsze lub większe plamienia w innych fazach cyklu. Rzadszym objawem jest bolesność i inne charakterystyczne objawy. Przez to często zaburzenie to wykrywane jest dopiero w czasie badania ginekologicznego. Wówczas, najczęściej podejmowana jest decyzja o dalszej diagnostyce. USG wykonuje się z użyciem głowicy wprowadzanej bezpośrednio do dróg rodnych kobiety. Pozwala to potwierdzić lub wykluczyć pogrubienie ścian macicy. Zalecane jest także pobranie wycinka do badań histopatologicznych pod kątem ewentualnych zmian nowotworowych. Należy wspomnieć, że ryzyko przerostu endometrium zwiększa się w przypadkach kobiet chorujących na otyłość. Jako jedną z przyczyn przerostu endometrium często wymienia niekorzystny wskaźnik BMI (stosunek masy ciała do wzrostu). Pozostałe czynniki ryzyka to przede wszystkim:
Bardzo często przerost endometrium występuje po menopauzie. Wiąże się to ze znacznym obniżeniem produkcji progesteronu, a więc hormonu który równoważy działanie estrogenów zwiększających grubość macicy w czasie cykli miesięcznych. Co prawda produkcja estrogenów również w tym czasie zaczyna spowalniać, jednak wiele kobiet przyjmuje je w dużych ilościach w ramach hormonalnej terapii zastępczej, a więc leczenia mającego, którego celem jest złagodzenie dolegliwości związanych z przekwitaniem. Tak więc przerost macicy po menopauzie ma zazwyczaj podłoże hormonalne. Co warto podkreślić, z reguły tego typu przypadki klasyfikowane są jako niegroźny rozrost bez atypii.
Wątpliwości związane z nieprawidłowościami w budowie endometrium mogą być dla lekarza podstawą skierowania pacjentki na badanie biopsji endometrium. Pozwala ona wykryć wszelkie zmiany, które powstały w obrębie jamy macicy i śluzówki kanału szyjki macicy. Wskazania do przeprowadzenia biopsji to:
Przed planowaną biopsją kobieta powinna przejść dokładne badanie ginekologiczne, które m.in. pozwoli na wykluczenie ewentualnej ciąży i na bezpieczne przeprowadzenie biopsji. Dodatkowo wskazane jest odstawienie tuż przed zabiegiem tamponów i innych środków dopochwowych (np. globulek nawilżających itd.). Przez kilka dni po zabiegu pacjentka może krwawić. Dodatkowo lekarz przepisuje antybiotyk, który ma zapobiec wystąpieniu infekcji bądź stanów zapalnych. Niektóre panie jako skutek uboczny wskazują dodatkowo mdłości, osłabienie i skurcze w dolnej części brzucha. Biopsja endometrium to bardzo ważne badanie w profilaktyce przeciwnowotworowej, które pozwala wykryć wszelkie niepokojące zmiany już we wczesnym ich stadium. Przekłada się to na możliwość podjęcia szybszej reakcji i w przypadku zmian nowotworowych ich pełnego wyleczenia. Dodatkowo w przypadku pań mających trudności z zajściem w ciążę pozwala na ustalenie ewentualnych przyczyn i podjęcie odpowiednich kroków leczenia. Aby uzyskać jak najbardziej rzetelny wynik, biopsja powinna być wykonana między 20 a 24 dniem cyklu.
Sposób leczenia przerostu endometrium uzależniony jest od stopnia zaawansowania zmian oraz ich charakteru. W wielu przypadkach kluczowe są działania profilaktyczne, wpływające na czynniki ryzyka. Wymienić w tym kontekście można między innymi redukcję masy ciała. W przypadku kobiet przyjmujących hormonalną terapię zastępczą lub tabletki antykoncepcyjne z estrogenem, zaleca się ich odstawienie, jeśli ryzyko ich stosowania przewyższa korzyści. Jednocześnie pacjentka powinna poddawać się systematycznym badaniom ginekologicznym, mającym na celu monitorowanie stanu zdrowia. Jeżeli chodzi o leki na przerost endometrium, zaleca się stosowanie przede wszystkim preparatów hormonalnych. Powinny one zawierać progesteron lub jego pochodne, które ograniczać będą działanie estrogenu stymulującego rozrost komórek macicy. Terapia tego typu trwa około pół roku i co ważne – zarezerwowana jest dla przypadków bez atypii, a więc stosunkowo mało groźnych. W sytuacji, gdy przerost endometrium jest znaczny, wykonuje się zabieg łyżeczkowania. Polega on na wyczyszczeniu szyjki macicy (a przy okazji także jej jamy) za pomocą specjalnych łyżek, wprowadzonych w głąb dróg rodnych. Pobrany w ten sposób materiał może też posłużyć do badań histopatologicznych, pozwalających określić rodzaj komórek oraz skłonność do powstania nowotworu. Łyżeczkowanie przeprowadzane jest na fotelu ginekologicznym, ale w warunkach szpitalnych, z zastosowaniem pełnego znieczulenia, w asyście anestezjologa. Sama procedura trwa kilkanaście minut i jeśli nie wystąpią komplikacje, pacjentka udaje się do domu jeszcze tego samego dnia lub nazajutrz. Co ważne, efekty łyżeczkowania należy monitorować, a w razie potrzeby – zabieg powtarzać nawet co kilka miesięcy. W przypadku pacjentek ze zmianami atypowymi, gdy ryzyko nowotworu jest duże, a leczenie hormonalne nie przynosi rezultatu, zaleca się radykalny zabieg usunięcia macicy. Procedura ta może ratować życie, zapobiegając rozwojowi śmiertelnie niebezpiecznej choroby.
Przerost endometrium to choroba, która w rozwija się początkowo w sposób bezobjawowy. Dlatego tak ważnym elementem walki jest profilaktyka. Kiedy zostaniemy zdiagnozowani, mogą pojawiać się pytania i wątpliwości. Dlatego warto śledzić działalność organizacji pacjenckich, które często dostarczają chorym wielu informacji i porad. Fundacja Dobro Powraca otacza opieką także chorych na przerost endometrium. Na stronie internetowej fundacji można znaleźć wiele informacji o chorobie. A jeżeli pacjent napotka problemy finansowe w procesie leczenia, to organizacja pomaga mierzyć się z wydatkami. Pamiętajmy, że jest to choroba przewlekła, więc również wydatki związane z leczeniem i rehabilitacją będą przewlekłe.
Choroby autoimmunologiczne są wynikiem błędnego działania układu odpornościowego, który normalnie broni organizm przed infekcjami i innymi zagrożeniami. W przypadku chorób autoimmunologicznych, układ odpornościowy zaczyna mylić własne komórki i tkanki organizmu z obcymi czynnikami i atakuje je.
Rozwój medycyny oraz zmiany społeczno-ekonomiczne przebiegające w dużej części świata spowodowały, że w ciągu kilku ostatnich pokoleń więcej zgonów następuje z powodu chorób przewlekłych niż ostrych chorób zakaźnych.
Adenomioza jest podtypem endometriozy. Choroba objawia się tym, że błona śluzowa macicy, czyli tkanka endometrium, wszczepia się w głąb struktury mięśnia macicy (myometrium).
