Nagłówek strony
Treść główna
Leczenie raka kojarzone jest przede wszystkim z chemioterapią oraz radioterapią. Do grona metod wykorzystywanych w walce ze złośliwymi nowotworami dołączyła nowatorska terapia protonowa. Dotychczas została ona wykorzystana w terapii ponad 150 tysięcy pacjentów na całym świecie.
Terapia protonowa to zaawansowana radioterapia, w której do naświetlań wykorzystywane jest promieniowanie protonowe (w standardowej radioterapii zazwyczaj stosuje się promieniowanie X, tzw. jonizujące).
Terapia protonowa, inaczej nazywana hadronową, w porównaniu ze standardową radioterapią, ma wiele przewag. Jakie to przewagi? I jak mogą być wykorzystywane w leczeniu raka?
W standardowej radioterapii stosowane promieniowanie niszczy tkankę stopniowo wytracając swoją energię. Oznacza to, że największa utrata energii i efekt niszczenia tkanki największy jest tuż przy powierzchni. W następnej kolejności energia wytracana jest w sposób liniowy. Uszkodzeniu ulegają zatem zdrowe komórki znajdujące się przed guzem, potem komórki nowotworowe guza, a na końcu – również komórki umiejscowione pod zmianą chorobową. Taki mechanizm wynika z charakteru wykorzystywanego promieniowania rentgenowskiego i właściwości fotonów oraz elektronów.
Natomiast terapia protonowa ma charakter zasięgowy. Wykorzystuje się w niej rozpędzone cząsteczki protonów, które po wniknięciu do tkanek tracą na początku niewielkie ilości energii. Maksymalna utrata energii następuje na określonej głębokości i wytraca się wraz z zatrzymaniem się protonów. Innymi słowy- promieniowanie niszczy tkankę na ściśle określonym, poddającym się sterowaniu, obszarze. Wiązka protonów może być tak dobrana, że niszczy wyłącznie komórki guza nowotworowego, bez uszkadzania sąsiadujących komórek. Jest to ogromna przewaga terapii protonowej nad standardową radioterapią. Precyzja promieniowania protonowego wynosi ułamek milimetra. To pozwala na stosowanie terapii hadronowej przy leczeniu np. czerniaka oka.
Terapia protonowa ma wiele zalet, dzięki którym jest potężnym orężem w walce z rakiem:
Około 10%-15% pacjentów onkologicznych, u których zastosowanie znajduje radioterapia, kwalifikuje się do terapii protonowej. Może być ona stosowana jako metoda samodzielna, albo uzupełniająca chemioterapię czy leczenie molekularne.
Nadrzędnym wskazaniem do terapii protonowej jest mała wrażliwość radioterapeutyczna guza- czyli przypadek, kiedy trzeba zastosować dużą dawkę promieniowania oraz lokalizacja raka w sąsiedztwie narządów krytycznych. Początkowo terapia protonowa stosowana była w przypadku czerniaka oka oraz guzów wewnątrz czaszki. Wskazania zostały z czasem rozszerzone na nowotwory głowy, szyi, okolicy okołordzeniowej, raka przełyku. płuc, gruczołu krokowego, wybrane raki piersi oraz guzy mózgu.
Terapia protonowa to oszczędzająca forma radioterapii, dlatego jej zastosowanie w leczeniu nowotworów u dzieci pozwala na eliminację skutków ubocznych standardowej radioterapii. Jest to szczególnie ważne, ponieważ najmłodsi pacjenci są narażeni na wiele powikłań związanych ze stosowaniem wysokich dawek promieniowania, na przykład zahamowanie wzrostu czy występnie problemów z oddychaniem.
W Polsce terapię protonową stosuje jeden ośrodek naukowy. Jest to Centrum Cyklotronowe Bronowice. Co trzeba podkreślić, nie jest to placówka medyczna. Realizuje natomiast skierowania od lekarzy specjalistów (onkologów).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia określa typy nowotworów, w przypadku których terapia protonowa jest refundowana. W katalogu refundacyjnym znajdują się następujące przypadki raka:
Na całym świecie znajduje się kilkadziesiąt ośrodków oferujących terapię protonową, także na warunkach komercyjnych (odpłatnie).
Najwięcej z nich znajduje się w Stanach Zjednoczonych, Japonii i Niemczech. Najbliżej Polski taki ośrodek zlokalizowany jest w Czechach (w Pradze) oraz w Niemczech (Monachium, Berlin i Essen).
Komercyjny koszt terapii ustalany indywidualnie dla każdego pacjenta przez jednostkę leczącą w oparciu o liczbę koniecznych do zastosowania w trakcie leczenia frakcji. Bardzo poglądowo można powiedzieć, że cena terapii protonowej w warunkach prywatnych zawiera się między 18 000 PLN a 250 000 PLN.
Terapia protonowa nie jest procedurą uniwersalną. Jej zastosowanie wiąże się z mniejszymi ryzykami w zakresie wystąpienia skutków ubocznych oraz pozwala na precyzyjne dotarcie do guza w sytuacji, kiedy znajduje się on w lokalizacji bliskiej krytycznych narządów (na przykład nerwu wzrokowego). Natomiast skuteczność standardowej radioterapii i terapii protonowej jest zbliżona, zaś koszty terapii protonowej są nawet 3 razy wyższe niż standardowej.
Istnieją nowotwory, w przypadku których terapia protonowa nie ma zastosowania. Należą do nich na przykład nowotwory krwi.
Terapia protonowa refundowana jest w Polsce w ściśle określonych przypadkach. Nie mogą z niej skorzystać pacjenci, u których jest stosowana m.in. w innych europejskich ośrodkach. Cały czas trwa dialog między środowiskami medycznymi a Ministerstwem Zdrowia dotyczący rozszerzenia katalogu refundacji. Zanim do tego dojdzie, niektórzy pacjenci ze wskazaniem do terapii protonowej zmuszeni są do poddawania się tej procedurze na warunkach komercyjnych, odpłatnie za granicami Polski. W takiej sytuacji chorzy zmuszeni są do zebrania środków finansowych na swoje leczenie.
Fundacja Dobro Powraca obejmuje opieką także pacjentów onkologicznych. Wspiera swoich Podopiecznych w gromadzeniu środków na leczenie oraz rehabilitację. Na wsparcie fundacji mogą liczyć zarówno Osoby dorosłe, jak i Dzieci.
Istnieje kilka mechanizmów, które mogą wyjaśnić zwiększone ryzyko wystąpienia kolejnej choroby autoimmunologicznej u osób, które już cierpią na jedną taką chorobę. Chociaż dokładne przyczyny nie są jeszcze w pełni zrozumiałe, to istnieją pewne czynniki, które mogą przyczyniać się do tego zjawiska.
Choroby autoimmunologiczne są wynikiem błędnego działania układu odpornościowego, który normalnie broni organizm przed infekcjami i innymi zagrożeniami. W przypadku chorób autoimmunologicznych, układ odpornościowy zaczyna mylić własne komórki i tkanki organizmu z obcymi czynnikami i atakuje je.
Choć trudno jest znaleźć pozytywne strony w poważnej chorobie, niektórzy ludzie doświadczają pozytywnych zmian lub przekształceń w wyniku swojego doświadczenia.
Poważna choroba może być wyjątkowo trudnym doświadczeniem, dla niektórych może również stanowić impuls do pozytywnych zmian i rozwoju osobistego. Kluczowe jest znalezienie wsparcia, zarządzanie emocjami i staranie się dostrzec te pozytywne aspekty, które mogą wyniknąć z trudnego doświadczenia.
