Rak krtani – uważajmy na chrypkę!

Przede wszystkim należy pamiętać, że rokowania w raku krtani są dość pomyślne w zakresie przeżywalności. Jakość życia części pacjentów może zostać jednak znacznie obniżona. Związane jest to z koniecznością zastosowania radykalnego zabiegu operacyjnego u pacjentów z zaawansowanym stadium choroby. Rak krtani rozwija się zazwyczaj bardzo wolno i późno daje przerzuty. Jest więc szansa, aby go wykryć i skutecznie leczyć.

W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów nie należy panikować, tylko pilnie  udać się do lekarza. Nie każda zmiana w obrębie krtani jest złośliwa. Może być na przykład spowodowana brodawczakami albo naczyniowłókniakami. Zmiany chorobowe krtani, zarówno złośliwe jak i niezłośliwe, mogą jednak dawać podobne symptomy. Stąd konieczna jest pogłębiona diagnostyka.

Rak krtani – przyczyny znajdują się w dymie z papierosów

Najczęstszą przyczynę raka krtani można streścić w dwóch słowach – palenie papierosów. Rak krtani to choroba odtytoniowa. Niestety to nasz styl życia i wybory, których dokonujemy, doprowadza do rozwoju nowotworu. Profilaktyka zachorowania jest zatem bardzo prosta- należy rzucić palenie. W dymie papierosowym jest ponad 40 substancji rakotwórczych.

Jak dochodzi do rozrostu komórek nabłonka krtani i powstania raka? Komórki w organizmie człowieka mają zakodowany w DNA określony czas życia. W określonym momencie powinny obumierać. Natomiast w przebiegu procesu nowotworowego dochodzi do uszkodzeń w genomie i komórki zaczynają się w niekontrolowany sposób namnażać. Na mutacje genomu mają wpływ toksyczne substancje znajdujące się w dymie papierosowym.

Osoby palące papierosy powinny pamiętać, że dodatkowe ryzyko rozwoju raka krtani związane jest z równoczesnym paleniem i piciem alkoholu. Alkohol ułatwia rozpuszczanie i rozprowadzanie po całym organizmie rakotwórczych substancji znajdujących się w dymie tytoniowym.

Ponadto na ryzyko rozwoju raka krtani narażone są osoby mające kontakt z azbestem oraz wykorzystujące w swojej pracy głos- jak nauczyciele czy śpiewacy (u tych osób może rozwinąć się infekcja wirusowa krtani, a na jej podłożu nowotwór). Niekorzystny wpływ może mieć także przewlekły refluks, ponieważ doprowadza do powstania nadżerek i oparzeń nabłonka krtani. Rak krtani może się również pojawiać na tym gruncie.

Rak krtani – objawy

Wystąpienie objawów, chociaż prowadzi do poważnej diagnozy „rak krtani”, pozwala również na wykrycie nowotworu we wczesnym stadium i skuteczniejsze leczenie. Dlatego należy zachować czujność, uważnie obserwować swój organizm i reagować na objawy, jakie może dawać rak krtani:

1. Chrypka, która utrzymuje się ponad 2-3 tygodnie. Ten objaw bywa mylony z uporczywą infekcją. Natomiast stosowane spraye na gardło czy płukanki nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.
2. Uczucie ciała obcego w gardle, podrażnienia i suchości gardła często współwystępujące z problemami z przełykaniem i nasilające się w momencie połykania śliny.
3. Ból gardła promieniujący jednostronnie w kierunku ucha
4. Odksztuszanie dużej ilości wydzieliny
5. Zmiana barwy głosu, pojawianie się świstów przy mówieniu
6. Zmęczenie przy mówieniu prowadzące nawet do bezgłosu
7. Powiększenie węzłów chłonnych
8. Plucie krwią
9. Przykry, nieprzyjemny zapach z ust
10. Ogólne osłabienie, chudnięcie, bladość

Rak krtani – jak się wykrywa nowotwór?

W diagnostyce raka krtani niezbędne są następujące kroki:

1. Badanie laryngologiczne – lekarz zbierze wywiad od pacjenta odnośnie objawów, zbada zewnętrznie okolice gardła i szyi oraz przeprowadzi badanie laryngoskopem, podczas którego możliwa jest ocena krtani od wewnątrz. Laryngolog będzie w stanie ocenić wygląd zmiany, jej rozległość oraz lokalizację.
2. Pobranie wycinka nowotworu do badania histopatologicznego.
3. Pobranie płynu z węzłów chłonnych do oceny cytologicznej – jeżeli podczas badania stwierdzone zostaną powiększone węzły chłonne.
4. Tomografia komputerowa szyi – jeżeli lekarz zadecyduje o konieczności dokładniejszego obrazowania lokalizacji zmiany.
5. USG węzłów chłonnych – jeżeli lekarz stwierdzi palpitacyjnie ich powiększenie.
6. RTG klatki piersiowej – w podejrzeniu przerzutów do płuc oraz w celu wykluczenia innych chorób niż rak krtani.

Rak krtani – leczenie

Leczenie raka krtani uzależnione jest od stopnia zaawansowania choroby. Badanie histopatologiczne dostarcza informacji odnośnie stadium raka i pozwala na podjęcie optymalnych decyzji co do leczenia danego pacjenta. Chorzy, którzy otrzymali diagnozę „rak krtani” najbardziej obawiają się laryngotomii, czyli usunięcia całej krtani. Natomiast planując leczenie, lekarze zawsze rozważają jak najmniej inwazyjną możliwą w danym przypadku metodę resekcji guza.

W zależności od stopnia zaawansowania raka możliwe są następujące scenariusze:

• Wczesne stadium – przeprowadza się laserowe usunięcie zmiany albo operację oszczędzającą krtań. W niektórych przypadkach do rozważenia pozostaje zastosowanie tylko radioterapii, która może spowodować zanik nowotworu.
• Bardziej zaawansowane stadium, gdy zmiana jest większych rozmiarów – przeprowadza się wycięcie zajętej struny głosowej (chordektomia)
• Mocno zaawansowane stadium – leczenie zaczyna się od radioterapii i chemioterapii
• Mocno zaawansowane stadium z brakiem odpowiedzi na chemioterapię i radioterapię – częściowa lub zupełna laryngotomia (czyli wycięcie całości albo fragmentu krtani).

Przy częściowej laryngotomii pacjenci dalej są w stanie mówić i normalnie oddychać. Przy całkowitej resekcji krtani konieczne jest wyłonienie na szyi pacjenta otworu tracheotomijnego, przez który chory będzie oddychał do końca życia.

Rokowania przy wcześnie zdiagnozowanym raku krtani są pomyślne. 5-letnią przeżywalność odnotowuje się u ponad 95%pacjentów.

Przy zaawansowanym raku krtani przeżywalność wynosi pomiędzy 50% a 70%.

Rak krtani – profilaktyka

Rak krtani jest skutkiem niewłaściwego stylu życia i możemy zrobić bardzo dużo, alby nie zachorować:

1. Należy rzucić palenie papierosów. Tutaj nie ma żadnych kompromisów. Większość chorych z rakiem krtani to palacze (aż 90%). Dlatego eliminacja niszczącego wpływu dymu tytoniowego na nasz organizm to czynnik, który musimy wyeliminować. Po 15 latach od rzucenia palenia ryzyko zachorowania będzie takie samo, jak u osób niepalących.
2. Należy unikać biernego palenia. Nawet jeśli sami nie palimy papierosów, to trzeba pamiętać, że przebywanie w zadymionych pomieszczeniach albo w towarzystwie osoby, która pali papierosy również nie jest bezpieczne.
3. Jeżeli ciągle jednak palimy, to przede wszystkim należy wrócić do pierwszego zalecenia i zerwać z nałogiem. Jeżeli jednak tak się nie zadzieje, to pamiętajmy, że równoczesne picie alkoholu i palenie papierosów to mieszanka wybuchowa. Alkohol jest wspaniałym rozpuszczalnikiem trujących substancji z dymu papierosowego. Dzięki temu łatwiej przemieszczają się po całym naszym ciele.
4. Nie można ignorować przewlekłego refluksu. Zamiast zażywać przez dłuższy czas dostępne bez recepty, należy zgłosić się do lekarza i znaleźć przyczynę schorzenia. Dopiero wtedy możliwe będzie skuteczne leczenie refluksu i zapobieganie oparzeniom krtani. Na bazie takich oparzeń może bowiem powstać stan przednowotworowy a na jego podstawie istnieje ryzyko rozwoju raka.
5. Nasza dieta jest ważna! Przetworzona żywność, tłuszcze trans, brak odpowiedniej podaży witamin i przeciwutleniaczy są szkodliwe dla każdego organizmu.
6. Uważnie obserwować chrypkę – jeżeli występuje ponad 2 tygodnie, koniecznie trzeba skonsultować się z lekarzem.
7. Należy poznać inne objawy, jakie może dawać rak krtani – dzięki temu możemy szybko reagować i wykryć nowotwór we wczesnym stadium.

Jak w każdym nowotworze, w leczeniu raka krtani liczy się czas. Im szybciej wykryty nowotwór, tym większe szanse na całkowite wyleczenie. Stąd uważna obserwacja swojego organizmu, sprawne reagowanie na wszelkie nieprawidłowości – mogą uratować nam życie!

Jeżeli okaże się, że dla ratowania naszego życia konieczne jest usunięcie krtani, to pacjent może w przyszłości stanąć przed wieloma wyzwaniami i trudnościami. Terapia laryngologiczna, dojazdy do lekarzy, wykupowanie leków i potrzebnych sprzętów mogą nadwyrężyć domowy budżet. Warto wówczas rozważyć dołączenie do organizacji pacjentów, gdzie możliwe będzie uzyskanie wsparcia finansowego. Fundacja Dobro Powraca otacza opieką również pacjentów po leczeniu onkologicznym.