Nagłówek strony
Treść główna
Endometrioza, jako przewlekła choroba polegająca na wędrówce śluzówki macicy do jamy miednicy, dotyka w przeważającej mierze młode, miesiączkujące kobiety, które wchodzą w okres planowania macierzyństwa i powiększania rodziny.
Interesuje Cię relacja endometrioza a ciąża? Jak wygląda przebieg ciąży przy endometriozie? Na czym polega leczenie tego schorzenia? Endometrioza, jako przewlekła choroba polegająca na wędrówce śluzówki macicy do jamy miednicy, dotyka w przeważającej mierze młode, miesiączkujące kobiety, które wchodzą w okres planowania macierzyństwa i powiększania rodziny.
Dotyka 300 milionów pań na całym świecie, a w Polsce może żyć nawet 2 miliony kobiet zmagających się z endometriozą!
Niestety ta podstępna choroba wpływa na płodność kobiety oraz na sam przebieg ciąży. Są to dodatkowe skutki uboczne, z którymi musi się mierzyć pacjentka, którą dotyka endometrioza. A ciąża to przecież tak ważny i wyczekiwany moment w życiu kobiety!
W jaki sposób endometrioza upośledza płodność i zagraża dziecku? I co można zrobić, aby mimo endometriozy zostać mamą?
Jak wygląda ciąża przy endometriozie? Czy możliwa jest endometrioza po ciąży? U zdrowej kobiety krew miesiączkowa, która zawiera również komórki złuszczonego w macicy endometrium, jest w procesie menstruacji usuwana na zewnątrz ciała. Natomiast w przebiegu endometriozy krew przedostaje się do jajowodów, a stamtąd do całej jamy miednicy. Nie wiadomo, dlaczego tak się dzieje. Jest to patologiczny proces, który doprowadza do niekontrolowanego rozprzestrzeniania się komórek endometrium po narządach miednicy mniejszej. Zdarzały się też przypadki, że komórki wędrowały dużo dalej. Odnaleziono je w mózgu, płucach, na przeponie, a nawet w gałce ocznej.
Komórki endometrium zachowują się w miednicy mniejszej i na narządach, na których się osiedliły, zgodnie z fazami cyklu miesiączkowego. Rosną oraz krwawią, naśladując menstruację. W efekcie tego powstaje stan zapalny powodujący zrosty. Tworzą się też guzki endometrialne, które mogą zaburzyć pracę narządu, na jakim przebywają.
W etiologii endometriozy bierze się pod uwagę zaburzenia hormonalne, genetyczne, immunologiczne oraz środowiskowe. Nie rozstrzygnięto jednak do dzisiaj przyczyny powstawania tej choroby. Wiadomo natomiast, że jest nieuleczalna. Nawet usunięcie w drodze operacji nacieków, zrostów i guzów nie jest gwarancją, że endometrioza nie będzie dawać wznów. Obraz kliniczny choroby potrafi zaś nie korespondować z objawami, jakie zgłaszają pacjentki. Liczne, rozsiane ogniska chorobowe potrafią nie dawać żadnych nieprzyjemnych oznak, a pojedyncze – mogą manifestować się w bardzo dotkliwy sposób. Stąd w kwestii „przerost endometrium a ciąża” należy pamiętać, że kłopoty z zapłodnieniem mogą być jedyną oznaką choroby lub współwystępować z innymi.
Zdecydowana większość kobiet będzie odczuwać jednak objawy choroby (około 75% pań) w różnym natężeniu i kombinacji.
Endometrioza najczęściej objawia się bólem. Występuje on przed, w trakcie i po miesiączce, a także podczas owulacji. Menstruacje mogą być bardzo obfite i długie, a sam cykl miesiączkowy rozregulowany. Pomiędzy miesiączkami pojawiają się plamienia. Duża część pacjentek odczuwa ból niezwiązany z przebiegiem cyklu. Jest on uogólniony, dotyczy całej miednicy. Panie opisują go jako promieniujący, najczęściej do odcinka lędźwiowego oraz kończyn dolnych.
Ponieważ ogniska endometrialne mogą zająć również pęcherz moczowy, kobiety będą odczuwać ból, pieczenie przy oddawaniu moczu. Występuje krwiomocz oraz częściej niż u zdrowych kobiet, zapalenia pęcherza moczowego.
Endometrioza może również dawać wiele objawów jelitowych. Występują zaparcia, wzdęcia, biegunki, niekiedy w stolcu pojawia się krew. Ze strony układu pokarmowego może pojawić się zgaga, częste odbijanie, nudności oraz wymioty. Objawy jelitowe nasilają się zwłaszcza podczas miesiączki, bo wtedy komórki endometrium są najbardziej aktywne – rosną i krwawią, nasilając stan zapalny w obrębie miednicy mniejszej.
Kolejnym objawem choroby są problemy z zajściem w ciążę. Jest co prawda wiele przypadków kobiet, którym dokuczała endometrioza, a ciąża powstała naturalnie i prawidłowo przebiegała. Niemniej część pan musi liczyć się z negatywnym wpływem choroby na plany związane z macierzyństwem.
Endometrioza jest odpowiedzialna za ponad 30 procent przypadków niepłodności wśród kobiet. Wędrujące poza jamę macicy endometrium może atakować najbliżej położone narządy – jajniki i jajowody, a także siać spustoszenie na otrzewnej, jelitach czy pęcherzu moczowym.
Negatywny wpływ endometriozy na płodność polega na upośledzaniu funkcji jajowodów (prowadząc nawet do ich niedrożności) oraz jajników. Choroba bowiem może rozwijać się także na jajnikach i upośledzać ich czynności hormonalne. Jeżeli na jajnikach powstaną torbiele, to redukcji podlega tzw. rezerwa jajnikowa. Dodatkowo endometrioza powoduje liczne zrosty w jamie brzusznej oraz stany zapalne.
Choroba potrafi także rozregulować cykl menstruacyjny i powodować nieregularne owulacje.
Występują problemy z zagnieżdżeniem się zarodka w endometrium macicy. Samo zapłodnienie może być utrudnione, gdyż płyn otrzewnowy kobiety chorej na endometriozę wpływa na ruchliwość plemników. Ciąża z endometriozą jest więc możliwa, ale może być problematyczna.
Podstawową techniką operacyjną leczenia endometriozy jest laparoskopia. Jej zadaniem jest przywrócenie prawidłowej anatomii narządów w obrębie miednicy, usunięcie ognisk zapalnych, uwolnienie zrostów oraz wycięcie guzków endometrialnych. Podczas laparoskopii oceniane są funkcje jajników oraz jajowodów i może być usunięta ich niedrożność. Samo udrożnienie jajników czy jajowodów nie gwarantuje niestety sukcesów w staraniu się o dziecko, ponieważ funkcje tych narządów mogły zostać trwale uszkodzone
Niekiedy po samym zabiegu laparoskopowym kobiety są w stanie zajść w ciążę w sposób naturalny. Jeżeli tak się nie dzieje, zastosowanie mają tak zwane metody wspomagania rozrodu:
Procedury wspomagania rozrodu powinny być zastosowane jak najszybciej po operacji endometriozy, aby nie dopuścić do jej ponownego rozwoju.
Objawy ciąży przy endometriozie nie zmieniają się zbytnio. Sama droga do zapłodnienia może być jednak trudna u kobiet, których ona dotyka. Ciąża z kolei wpływa na wyciszenie objawów samej choroby. Dzieje się tak, ponieważ w przebiegu ciąży rośnie poziom progesteronu, który zmniejsza aktywność ognisk chorobowych. Stan „odpoczynku od choroby” trwa również podczas karmienia piersią, ponieważ wyhamowuje podczas niego produkcja estrogenów.
Sama ciąża kobiety chorującej na endometriozę jest traktowana jako wysokiego ryzyka. Dlatego przyszła mama musi być pod ścisłą kontrolą lekarza. Występujące w przebiegu endometriozy krwawienia i stan zapalny mogą bowiem doprowadzić do poronienia, przedwczesnego porodu czy odklejenia się łożyska.
Niestety złagodzenie objawów choroby podczas ciąży jest tylko tymczasowe. Po zakończeniu karmienia piersią negatywne symptomy endometriozy najczęściej wracają. Do rozważenia jest wówczas wprowadzenie leczenia farmakologicznego, które ma na celu zahamowanie miesiączek i funkcji jajników.
Bardzo ważna jest odpowiednia dietoterapia – nie tylko po urodzeniu dziecka, ale również przez całe życie z endometriozą. Ma ona na celu łagodzenie stanów zapalnych w organizmie oraz redukcję estrogenów, które negatywnie wpływają na przebieg choroby. Ważne, aby kobieta wyeliminowała ze swojego talerza szkodliwe tłuszcze trans, obecne w przetworzonej żywności, ciastkach, batonach, chipsach czy oleju palmowym (dodawanym do żywności). Kluczowe w endo- diecie są warzywa i owoce – źródła zwalczających stany zapalne antyoksydantów oraz kwasy omega-3. Błonnik również odgrywa bardzo ważną rolę, ponieważ wpływa na redukcję rezerwy estragonowej. Kobieta chorująca na endometriozę musi unikać czerwonego mięsa, wędlin oraz mleka. Te produkty mają szkodliwy potencjał alergologiczny i prozapalny.
Endometrioza może komplikować plany kobiety, która chce zostać mamą. Nie przekreśla jednak tych planów. Wiele pań cierpiących na endometriozę rodzi zdrowe dzieci i cieszy się macierzyństwem. Jak w przypadku wielu innych chorób przewlekłych, dużą rolę odgrywa czas. Im wcześniej zostanie zdiagnozowana endometrioza, tym prędzej wdraża się leczenie. To może mieć bardzo duże znaczenie w przyszłości, kiedy młoda kobieta zapragnie dziecka.
Chcesz dowiedzieć się więcej o chorobach przewlekłych? Dobro Powraca – Fundacja na rzecz Chorych na stwardnienie rozsiane i inne choroby przewlekłe opiera swoje działania na wsparciu oraz edukacji rodzin i całego społeczeństwa. Każda diagnoza dotycząca endometriozy, nowotworu czy stwardnienia rozsianego wpływa na nasze życie, ale wspólnymi siłami możemy więcej. Pierwotnie skupiliśmy się na pomocy osobom z SM, ale szybko okazało się, jak wielu Chorych na inne schorzenia i ich bliskich też skorzystałoby z takiej pomocy i źródła wiedzy. Dlatego dziś pomagamy każdej osobie z chorobą przewlekłą. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat SM? Zapraszamy:
Choroby autoimmunologiczne są wynikiem błędnego działania układu odpornościowego, który normalnie broni organizm przed infekcjami i innymi zagrożeniami. W przypadku chorób autoimmunologicznych, układ odpornościowy zaczyna mylić własne komórki i tkanki organizmu z obcymi czynnikami i atakuje je.
Choć trudno jest znaleźć pozytywne strony w poważnej chorobie, niektórzy ludzie doświadczają pozytywnych zmian lub przekształceń w wyniku swojego doświadczenia.
Poważna choroba może być wyjątkowo trudnym doświadczeniem, dla niektórych może również stanowić impuls do pozytywnych zmian i rozwoju osobistego. Kluczowe jest znalezienie wsparcia, zarządzanie emocjami i staranie się dostrzec te pozytywne aspekty, które mogą wyniknąć z trudnego doświadczenia.
1 na dziesięć kobiet w Polsce może być dotknięta chorobą, o której do niedawna prawie nic się w przestrzeni publicznej nie mówiło. Tymczasem jest podstępna. Obniża jakość życia wielu pacjentek.
