Padaczka skroniowa

Padaczka skroniowa cechuje się nawracającymi napadami, które wywoływane są wyładowaniami komórek nerwowych. Wyładowania te powstają w płacie skroniowym mózgu i często przybierają gwałtowny charakter, często z utratą świadomości.

Padaczka skroniowa – objawy

Istnieje ogromna różnorodność w tym, jak może objawiać się padaczka u różnych chorych. Padaczka skroniowa u dzieci charakteryzuje się częstymi napadami nieświadomości, kiedy dziecko nie reaguje na bodźce zewnętrzne, nieruchomieje. Występują zmiany uczuć – od strachu po euforię czy narastającą agresję. Bardzo częstym objawem u dzieci są wyładowania nocne, kiedy jest ono przytomne, ale może mieć problemy z mową i na krótkie okresy tracić świadomość. Niekiedy napadom towarzyszy ślinotok lub chaotyczne, nieskoordynowane ruchy.

Padaczka skroniowa dorosłych charakteryzuje się nagłymi i gwałtownymi atakami. W trakcie napadu padaczkowego chory bardzo często traci kontakt z rzeczywistością i tkwi w bezruchu aż do utraty przytomności. Kiedy atak mija, chory jeszcze przez dłuższy czas może czuć się splątany oraz mogą występować trudności w nawiązaniu z nim kontaktu. Badanie elektroencefalograficzne (EEG) prowadzone w trakcie napadu padaczki skroniowej daje obraz fal napadowych. Widoczne jest wówczas spowolnienie czynności neuronów w okolicy skroniowej. Również typowym objawem padaczki skroniowej jest niewielkiego stopnia przymglenie świadomości, po ataku padaczki. Pojawiają się wtedy zwykle automatyzmy ruchowe, które mają postać mimowolnej aktywności ruchowej. W przypadku automatyzmu chodu, chory może się samowolnie oddalić.

Co bardzo charakterystyczne, inne objawy są obserwowane w zależności od umiejscowienia ogniska padaczkowego w płacie skroniowym mózgu. Padaczka skroniowa lewostronna bardzo często rozpoczyna się zaburzeniami ruchowymi – np. drobnymi ruchami dłoni, twarzy czy stóp. Natomiast padaczka skroniowa prawostronna znacznie częściej wiąże się z objawami wegetatywnymi, takimi jak ból w nadbrzuszu, uczucie ucisku gardła, klatki piersiowej.

Padaczka skroniowa objawia się także:

• uczuciem pełności w nadbrzuszu,
• uczuciem dławienia się,
• nudnościami
• rozszerzeniem źrenic,
• tachykardią (szybkim bicie serca);
• zaburzeniami ruchowymi – np. cmokaniem, niecelowymi ruchami rąk lub nóg;
• gniewem, strachem, przygnębieniem lub podnieceniem .

Padaczka skroniowa – czym jest aura?

Specyficznym stanem, często występującym przed atakiem padaczki, jest tzw. aura. Chory jest wtedy wpółprzytomny i częściowo świadomy. Dla innych osób w otoczeniu objawiać się to może w formie pustego spojrzenia, żucia ustami, gmerania w ubraniu, spacerowania, drżenia ciała, dezorientacji w wymowie. Zwykle trwa około kilku minut. Częstymi objawami aury są np.:

• Déjà vu – uczucie, że osoba, miejsce lub rzecz jest znana, ale nigdy wcześniej tego nie widziała.
• Jamais vu – to odwrotne uczucie – że osoba, miejsce lub rzecz jest nowa lub nieznana, ale tak nie jest.
• pojawiają się dziwne zapachy, odgłosy i nietypowe wrażenia słuchowe, zaburzenia wzroku, smaku,
• wyścigi myśli

Padaczka skroniowa – jakie są jej przyczyny?

Trudno ustalić jednoznacznie przyczyny padaczki skroniowej. Z powodzeniem udaje się rozpoznać przyczyny u około połowy chorych. W Polsce jedną z najczęstszych przyczyn padaczki skroniowej są urazy głowy. Szacuje się, że około 20% wszystkich zachorowań jest powodowanych urazami głowy. Pozostałe przyczyny wystąpienia padaczki to:

• nowotwory,
• krwotoki podpajęczynówkowe,
• udary, zapalenia mózgu i opon mózgowych,
• stwardnienie hipokampa,
• malforacje naczyniowe,
• niedokrwienie mózgu,
• toksyczno-metaboliczne uszkodzenia tkanki mózgowej,
• stwardnienie rozsiane,

Z kolei wśród dzieci najczęstszymi powodami wystąpienia padaczki u dzieci to:

• uszkodzenie mózgu w okresie płodowym,
• niedotlenienie mózgu podczas porodu,
• mózgowe porażenie dziecięce,
• urazy głowy

Bardzo często u dzieci nie można ustalić przyczyny, więc mówi się o padaczce o nieznanym pochodzeniu (czyli idiopatycznej).

Jak jest diagnozowana padaczka skroniowa?

Do poprawnego rozpoznania padaczki skroniowej niezbędne są przeprowadzenie wywiadu lekarskiego oraz wykonanie badania EEG (badanie elektroencefalograficzne). Podczas wywiadu lekarz zbiera informacje nie tylko od pacjenta, ale i od najbliższej jego rodziny. Bardzo ważny jest czas trwania ataków i ich przebieg, jakie choroby towarzyszą oraz jakie leki są przyjmowane. Najważniejszym elementem w diagnostyce padaczki jest badanie EEG. Jego celem jest zapis czynności bioelektrycznych mózgu w postaci fali. Umożliwia on wskazanie przez lekarza typu padaczki, przez co możliwe jest dobranie odpowiedniego leczenia do zdiagnozowanego typu padaczki. Istnieją także przypadki, w których wyłącznie badanie EEG nie będzie wystarczające. Wtedy lekarz zleca tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.

Padaczka skroniowa – leczenie

Leczenie zwykle polega na podaniu leków przeciwpadaczkowych, których działanie pomaga w ograniczaniu nadmiernego pobudzenia komórek nerwowych. Bardzo duża liczba chorych, szacuje się, że nawet 40%,  choruje na padaczkę skroniową, w której leczenie farmakologiczne nie jest skuteczne. Istnieją już jednak nowe generacje leków, które czasem przynoszą znaczącą poprawę. Niestety, padaczka skroniowa zaliczana jest do epilepsji lekoopornych, dlatego duża liczba pacjentów w ogóle nie reaguje na leczenie. W takich przypadkach często podejmowane jest leczenie chirurgiczne. Skuteczność leczenia neurochirurgicznego padaczki skroniowej jest wysoka. Zabieg najczęściej polega na usunięciu ogniska padaczkowego. Nowoczesne instrumentarium neurochirurgiczne i stosowane metody, jak np. neuronawigacja, pozwalają na maksymalnie bezpieczne wykonanie operacji. Jedną ze stosowanych metod usunięcia ogniska padaczkowego jest metoda Spencera, polegająca na usunięciu struktur kompleksu hipokampa i bieguna płata skroniowego. Oblicza się, że dla 70-80% pacjentów z padaczką skroniową zabieg neurochirurgiczny jest w stanie zahamować napady i znacząco poprawić jakość życia. Operację zaleca się szczególnie u osób młodych, zanim choroba się rozwinie. Jeśli pacjent nie chce lub nie może poddać się zabiegowi lub ten okazał się nieskuteczny, lekarz prowadzący może zaproponować inne metody, jak np. stymulacja nerwu błędnego (VNS), lub nowe leki.

Pierwsza pomoc w padaczce skroniowej

Jeśli jesteśmy świadkami ataku padaczki, należy przede wszystkim zachować spokój i ułożyć chorego na boku, co pomoże zabezpieczyć chorego przed zakrztuszeniem się. Pod głowę warto podłożyć poduszkę, ale tylko wtedy, gdy chory leży na boku. Należy zabezpieczyć także kończyny i tułów chorego przed ewentualnymi uszkodzeniami wywołanymi przez drgawki. Zaleca się rozluźnienie ubrania w okolicy szyi i usunięcie ciał obcych z jamy ustnej. Nie wolno wkładać choremu niczego do ust, szarpać go ani bić po twarzy. Nie należy podawać niczego do picia. Jeśli napad trwa dłużej niż 3 minuty, należy zadzwonić po pogotowie.

Dowiedz się więcej!

Zupełnie zrozumiałe jest, że kiedy zostaniemy zdiagnozowani, pojawiają się pytania i wątpliwości. Dlatego warto śledzić działalność organizacji pacjenckich, które często dostarczają chorym wielu informacji i porad. Fundacja Dobro Powraca otacza opieką także chorych na padaczkę skroniową. Na stronie internetowej fundacji można znaleźć wiele informacji o chorobie. A jeżeli pacjent napotka problemy finansowe w procesie leczenia, to organizacja pomaga mierzyć się z wydatkami. Pamiętajmy, że jest to choroba przewlekła, więc również wydatki związane z leczeniem i rehabilitacją będą przewlekłe.