Stwardnienie rozsiane – objawy skórne, zaburzenia czucia i inne wczesne symptomy choroby

Stwardnienie rozsiane (SM) to choroba autoagresywną, która ma charakter postępujący i może doprowadzić do poważnej niesprawności. Jej przyczyny nie są do końca wyjaśnione. W przebiegu SM układ odpornościowy człowieka, który powinien chronić przed bakteriami lub wirusami, atakuje osłonki nerwów w mózgu i rdzeniu kręgowym. W efekcie uszkodzenia osłonki nerwowej (mieliny) przewodzenie impulsów nerwowych zostaje zaburzone. Powoduje to wystąpienie licznych objawów utrudniających codzienne funkcjonowanie.

Stwardnienie rozsiane – symptomy choroby

Jakie objawy towarzyszą najczęściej chorym na stwardnienie rozsiane? Diagnozowanie SM zaczyna się zazwyczaj od wywiadu z pacjentem na temat dokuczających mu dolegliwości. Symptomy stwardnienia rozsianego, które wymieniają oni najczęściej to między innymi objawy skórne, zaburzenia związane ze wzrokiem, przewlekłe zmęczenie, problemy z mową, wzmożone napięcie mięśniowe, ból kończyn i kręgosłupa, zaburzenia równowagi, zaburzenia koncentracji, neuralgia nerwu trójdzielnego. Jednak nie wszystkie pojawiają się od razu i u wszystkich. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie stwardnienia rozsianego, a następnie podjęcie odpowiedniej terapii, kiedy uszkodzenia nerwów w mózgu oraz rdzeniu kręgowym nie są jeszcze tak duże. Wczesne rozpoznanie i włączenie leków spowolnią rozwój choroby. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat jej oznak? Sprawdź: stwardnienie rozsiane objawy.

Dwie kategorie objawów stwardnienia rozsianego

Choroba stwardnienie rozsiane – objawy dotyczą różnych układów i narządów – wymaga dokładnej analizy symptomów oraz wykonania specjalistycznych badań przed podjęciem odpowiedniego leczenia. Szereg dolegliwości zgłaszanych przez Chorych może bowiem dotyczyć innych schorzeń, dlatego diagnoza zazwyczaj jest wieloetapowa i pozwala wyodrębnić wiele teoretycznie niepowiązanych ze sobą symptomów. Objawy stwardnienia rozsianego można podzielić na dwie kategorie:

• Objawy powiązane z demielinizacją i utratą aksonów, np. zaburzenia czucia w kończynach, zapalenie pozagałkowe nerwu wzrokowego, niedowład i spastyczność kończyn dolnych, niezborność chodu, zaburzenia funkcji zwieraczy, nerwobóle, upośledzenia funkcji poznawczych.
• Objawy wynikające z uwalniania cytokin, wolnych rodników oraz proteaz np. ogólne złe samopoczucie, zmęczenie, depresja.

Kolejny podział objawów wynika z tego, czy są one przewlekłe, czy też pojawiają się w momencie wystąpienia choroby – tzw. objawy początkowe. Te drugie rozwijają się gwałtownie w ciągu kilku minut lub godzin i zazwyczaj znikają w ciągu paru godzin, dni lub tygodni (rzuty, nawroty choroby). Początkowe objawy pochodzą od pojedynczego ogniska pojawiającego się na przykład w nerwach wzrokowych, pniu mózgu lub w rdzeniu kręgowym. Ustępowanie objawów choroby we wczesnym okresie wynika z cofnięcia się obrzęku, który powstał w trakcie stanu zapalnego wywołanego reakcją immunologiczną.

Stwardnienie rozsiane (SM) to choroba autoagresywną, która ma charakter postępujący i może doprowadzić do poważnej niesprawności. Jej przyczyny nie są do końca wyjaśnione. W przebiegu SM układ odpornościowy człowieka, który powinien chronić przed bakteriami lub wirusami, atakuje osłonki nerwów w mózgu i rdzeniu kręgowym. W efekcie uszkodzenia osłonki nerwowej (mieliny) przewodzenie impulsów nerwowych zostaje zaburzone. Powoduje to wystąpienie licznych objawów utrudniających codzienne funkcjonowanie.

Stwardnienie rozsiane – symptomy choroby

Jakie objawy towarzyszą najczęściej chorym na stwardnienie rozsiane? Diagnozowanie SM zaczyna się zazwyczaj od wywiadu z pacjentem na temat dokuczających mu dolegliwości. Symptomy stwardnienia rozsianego, które wymieniają oni najczęściej to między innymi objawy skórne, zaburzenia związane ze wzrokiem, przewlekłe zmęczenie, problemy z mową, wzmożone napięcie mięśniowe, ból kończyn i kręgosłupa, zaburzenia równowagi, zaburzenia koncentracji, neuralgia nerwu trójdzielnego. Jednak nie wszystkie pojawiają się od razu i u wszystkich. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie stwardnienia rozsianego, a następnie podjęcie odpowiedniej terapii, kiedy uszkodzenia nerwów w mózgu oraz rdzeniu kręgowym nie są jeszcze tak duże. Wczesne rozpoznanie i włączenie leków spowolnią rozwój choroby. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat jej oznak? Sprawdź: stwardnienie rozsiane objawy.

Dwie kategorie objawów stwardnienia rozsianego

Choroba stwardnienie rozsiane – objawy dotyczą różnych układów i narządów – wymaga dokładnej analizy symptomów oraz wykonania specjalistycznych badań przed podjęciem odpowiedniego leczenia. Szereg dolegliwości zgłaszanych przez Chorych może bowiem dotyczyć innych schorzeń, dlatego diagnoza zazwyczaj jest wieloetapowa i pozwala wyodrębnić wiele teoretycznie niepowiązanych ze sobą symptomów. Objawy stwardnienia rozsianego można podzielić na dwie kategorie:

• Objawy powiązane z demielinizacją i utratą aksonów, np. zaburzenia czucia w kończynach, zapalenie pozagałkowe nerwu wzrokowego, niedowład i spastyczność kończyn dolnych, niezborność chodu, zaburzenia funkcji zwieraczy, nerwobóle, upośledzenia funkcji poznawczych.
• Objawy wynikające z uwalniania cytokin, wolnych rodników oraz proteaz np. ogólne złe samopoczucie, zmęczenie, depresja.

Kolejny podział objawów wynika z tego, czy są one przewlekłe, czy też pojawiają się w momencie wystąpienia choroby – tzw. objawy początkowe. Te drugie rozwijają się gwałtownie w ciągu kilku minut lub godzin i zazwyczaj znikają w ciągu paru godzin, dni lub tygodni (rzuty, nawroty choroby). Początkowe objawy pochodzą od pojedynczego ogniska pojawiającego się na przykład w nerwach wzrokowych, pniu mózgu lub w rdzeniu kręgowym. Ustępowanie objawów choroby we wczesnym okresie wynika z cofnięcia się obrzęku, który powstał w trakcie stanu zapalnego wywołanego reakcją immunologiczną.

U wielu chorych występują też inne objawy zależne od tego, w którym miejscu układu nerwowego doszło do uszkodzenia. Stwardnienie rozsiane może bowiem zaatakować każdą jego część i każdy nerw. Stąd pierwszym objawem mogą być zaburzenia słuchu, napady padaczkowe, drgawki lub drżenie rąk, zaburzenia mowy, wypadanie przedmiotów z rąk i pogorszenie pisma.

Objawy napadowe stwardnienia rozsianego

W przebiegu stwardnienia rozsianego występują również tzw. objawy napadowe, trwające bardzo krótko. Mogą one występować również w późniejszych okresach choroby. Do objawów tych należy m.in.:

• obniżenie ostrości wzroku w połączeniu z hipertermią,
• objaw Lhermitte’a,
• niezborność,
• zaburzenia artykulacji mowy (tzw. dyzartria),
• zaburzenia napięcia mięśniowego (np. połowiczy kurcz twarzy),
• napadowe podwójne widzenie,
• akatyzja, czyli nagłe wypadanie przedmiotów z ręki,
• bolesne skurcze mięśni ze wzmożonym i prawidłowym napięciem mięśniowym,
• nerwoból nerwu trójdzielnego.

Warto też wspomnieć, że ból nie jest najczęstszym objawem w SM, chociaż występuje w przypadkach zajęcia rdzenia kręgowego. Ma głównie charakter korzeniowy, a rzadziej napadowy i opasujący, uciskowy w obrębie kończyn dolnych i tułowia. Do bólów związanych ze stwardnieniem rozsianym należą bolesne kurcze mięśni oraz bóle głowy. Szczególnie bóle głowy mogą być dokuczliwe i mają postać nerwobólu trójdzielnego, bólu ocznego oraz występować jako migrena, oraz napięciowy ból głowy. Nerwoból trójdzielny spotyka się u 2% chorych ze stwardnieniem rozsianym (czyli około 400 razy częściej niż w populacji ogólnej). Rzadziej, bo w 15% przypadków występuje obustronnie. Czasem nerwoból jest pierwszym objawem stwardnienia rozsianego. Ból oczny występuje u 90% chorych z zapaleniem nerwu wzrokowego, zwykle jest bardzo ostry, nasila się przy ruchach gałki ocznej i trwa kilka dni. Migrena i napięciowy ból głowy występują w 3­8% przypadków stwardnienia rozsianego. Mogą być pierwszym objawem choroby, ale mogą też być bólem współistniejącym ze stwardnieniem rozsianym.

Zapalenie nerwu wzrokowego

U około 25% chorych na stwardnienie rozsiane (większy odsetek u dzieci) pierwszym objawem choroby jest zapalenie nerwu wzrokowego. W ciągu kilku dni występuje częściowa lub całkowita utrata ostrości wzroku jednego oka. U niektórych chorych zaburzenia widzenia poprzedzają bóle gałki ocznej nasilające się podczas ruchów i ucisku na gałkę oczną. Pojawia się ubytek części górnej lub dolnej połowy pola widzenia nieprzekraczający południka środkowego. Najczęściej występuje w przebiegu przedniej niedokrwiennej neuropatii nerwu wzrokowego. Do objawów towarzyszących zapaleniu nerwu wzrokowego należą fosfeny, czyli krótkotrwałe błyski lub punkty świetlne. Pojawiają się głównie podczas poziomych ruchów gałek ocznych lub nagłego hałasu. Prawdopodobnie objaw ten jest związany ze zwiększoną wrażliwością czuciową uszkodzonych aksonów komórek zwojowych. Innym objawem związanym z zapaleniem nerwu wzrokowego jest przejściowe pogorszenie ostrości wzroku związane z podwyższoną temperaturą ciała. Objaw ten, może być związany z wysiłkiem fizycznym, gorącą kąpielą, upałem, a nawet spożyciem gorących posiłków. Ograniczenie widzenia trwa około 20 minut, a po eliminacji czynnika prowokującego ustępuje do 60 minut, W rzadkich przypadkach powrót widzenia może trwać do 24 godzin. Objawy uszkodzenia nerwu wzrokowego, takie jak zanik włókien nerwu wzrokowego lub nieprawidłowa odpowiedź na bodźce wzrokowe mogą wskazywać na rozwój procesu demielinizacyjnego. W 1/3 przypadków następuje całkowite wyzdrowienie, a w pozostałych znaczna poprawa niezależnie od stosowanego leczenia. Wystąpienie zapalenia nerwu w początkowym okresie stwardnienia rozsianego jest objawem prognostycznie pozytywnym, gdyż w takich przypadkach czas konwersji do w pełni rozwiniętej postaci choroby może wynosić nawet kilkanaście lat, a choroba cechuje się wolniejszą progresją. Aktualnie uważa się, że prawdopodobieństwo rozwoju pełnoobjawowego SM po przebytym ON wzrasta, jeśli w badaniu rezonansem magnetycznym stwierdzone zostanie jedno lub więcej ognisk demielinizacyjnych, w badaniu płynu mózgowo ­rdzeniowego występuje obecność prążków oligoklonalnych oraz w przypadku nietypowych objawów neurologicznych

Diagnostyka

Stwardnienie rozsiane – objawy skórne, zaburzenia czucia, drętwienie wymagają specjalistycznych badań. Diagnostyka pod kątem stwardnienia rozsianego składa się z dokładnego badania neurologicznego, które pokazuje, jakie części układu nerwowego zostały zaatakowane. Nie we wszystkich przypadkach konieczne jest wykonanie punkcji lędźwiowej, której wciąż niepotrzebnie boją się pacjenci – postęp techniki jest tak duży, że powikłania są niezmiernie rzadkie i łagodne. Niezbędne jest natomiast wykonanie rezonansu magnetycznego głowy. Jeżeli lekarz neurolog podejrzewa zmiany w kręgosłupie, także odpowiedniego odcinka kręgosłupa. Rezonans najlepiej pokazuje zmiany w układzie nerwowym, nawet takie, które nie dają objawów neurologicznych.

Cierpisz na stwardnienie rozsiane – co powoduje utrudnione wykonywanie codziennych obowiązków i pracę zawodową? Skontaktuj się z naszą Fundacją! Wiedza i wieloletnie doświadczenie współpracujących z nami ekspertów pomaga nam edukować społeczeństwo, Chorych i ich Rodziny. Życie z SM nie jest proste, ale z nami pokonasz największe przeszkody! Za naszym pośrednictwem i z naszą pomocą możesz również zebrać fundusze niezbędne na leczenie i rehabilitację. A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat SM, zapraszamy do lektury:

• stwardnienie rozsiane leczenie,
• stwardnienie rozsiane rehabilitacja,
• stwardnienie rozsiane u dzieci.