Stwardnienie rozsiane – przyczyny choroby pozostają nieznane

Nie są bowiem rozpoznane definitywne przyczyny powstawania tej choroby, a jej przebieg nie jest możliwy do przewidzenia. Rodzi to więc wiele pytań, na które odpowiedzi nie uzyska przede wszystkim Osoba, którą dotknęło stwardnienie rozsiane i jej Rodzina.

Przyczyny zachorowania na SM, gdyby udało się je potwierdzić, miałyby więc kluczowe znaczenie w procesie leczenia choroby. Do tej pory medycyna i nauka traktują czynniki wpływające na powstanie SM raczej jako zespół bodźców czy prawdopodobieństw.

Stwardnienie rozsiane – przyczyny to nadal znak zapytania, ale mechanizm choroby jest znany!

U zdrowego człowieka orężem do walki z infekcjami i innymi zagrożeniami jest prawidłowo działający układ odpornościowy. Jeżeli do naszego ciała wniknie wirus albo bakteria, to układ odpornościowy mobilizuje się i staje do walki z patogenem.

Natomiast w przebiegu stwardnienia rozsianego komórki immunologiczne zaczynają atakować nie wirusa czy bakterię, ale osłonki nerwów (mielinę) w rdzeniu kręgowym i mózgu. W błędnym przekonaniu, że jest to ciało obce, które należy zwalczać, doprowadzają do uszkodzenia mieliny, w efekcie czego przewodzenie impulsów nerwowych zostaje zaburzone.

Stwardnienie rozsiane to tak zwana choroba autoagresywna o podłożu autoimmunologicznym, ponieważ w jej przebiegu organizm atakuje… samego siebie. Mechanizmy ataku komórek układu odpornościowego na osłonki nerwowe w centralnym układzie nerwowym są dobrze rozpoznane. Wiadomo, że te komórki przełamują barierę krew-mózg i odpowiadają za proces demielinizacji, czyli rozpadu osłonek nerwów. W wyniku tego zjawiska występuje bardzo szerokie spektrum objawów, których może doświadczyć Osoba Chora na SM.

 

Stwardnienie rozsiane – przyczyny leżą po stronie genetyki?

SM jest chorobą nieuleczalną. Kiedy proces chorobowy się rozpocznie, będzie towarzyszył pacjentowi do końca życia. Dużo uwagi poświęcono zatem poszukiwaniu czynników genetycznych jako przyczyny tej choroby.

Nie udało się jednak znaleźć jednego genu odpowiedzialnego za zachorowanie na stwardnienie rozsiane. Przyczyny genetyczne są wskazywane raczej jako wspierające pewną podatność na zachorowanie, ale w połączeniu z innymi bodźcami.

Zidentyfikowano bowiem ponad 200 genów, które w różnym stopniu mogą przyczynić się do rozwoju choroby. Te geny kodują w większości funkcje układu odpornościowego. Zostały także zidentyfikowane w przypadku innych chorób autoimmunologicznych. Dużą uwagę poświęca się chromosomowi 6, w którym znajdują się geny głównego układu zgodności tkankowej.

Należy pamiętać, że te 200 genów może być w różny sposób przekazywanych między pokoleniami — możliwe są niejednolite kombinacje czy zupełny brak transmisji. A nawet jeżeli geny zostaną przekazane następnemu pokoleniu, to nie jest to równoznaczne z uaktywnieniem się procesu chorobowego.

Ryzyko, że rodzic przekaże chorobę potomstwu, jest minimalne i wynosi pomiędzy 2 a 4 procent.

Z kolei w ciąży bliźniaczej, jeżeli zachoruje jedno z dzieci, to ryzyko wystąpienia SM u drugiego wynosi 30% w przypadku bliźniaka jednojajowego i 4% u bliźniaka dwujajowego. Właśnie ten fakt różnej zachorowalności w przypadku ciąży bliźniaczej jednojajowej wskazuje na ograniczone znaczenie czynników genetycznych w predyspozycji do SM.

Mniejsza ekspozycja na słońce w krajach oddalonych od równika powoduje w organizmie niedobory witaminy D, które mają wpływ na zapadalność na stwardnienie rozsiane. Przyczyny choroby mogą mieć zatem związek z czasem spędzanym na słońcu. Witamina D odgrywa ważną rolę w ciele człowieka, między innymi wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, a jak wiadomo, w przebiegu SM układ ten nie działa w prawidłowy sposób.

Coraz więcej lekarzy zleca Chorującym na SM oznaczenie poziomu witaminy D w organizmie i właściwą jej podaż w przypadku stwierdzenia niedoborów. Poziom witaminy D obniża/podwyższa ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane, ale pozytywnie wpływa też na sam przebieg choroby.

Stwardnienie rozsiane — przyczyny leżą na talerzu?

Hipotezy związane z rozwojem SM dotyczą również diety. Źle zbilansowana zwiększa ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane. Przyczyny nieprawidłowego sposobu odżywiania się to przede wszystkim spożywanie w nadmiarze nienasyconych kwasów tłuszczowych, mała konsumpcja kwasów Omega-3, witamin (B12, D i kwasu foliowego) oraz antyoksydantów, których źródłem są warzywa i owoce.

Spożywanie przetworzonej żywności zawierającej tłuszcze trans, wędlin i czerwonego mięsa również jest niebezpieczne, podobnie jak picie mleka, zwłaszcza pełnotłustego. Udowodniono, że zawarte w mleku butyofiliny wykazują immunogenność z białkiem mieliny (Konikowska, Regulska-Ilow, 2014).

Stąd stosowanie zbilansowanej diety jest bardzo ważne dla osób chorujących na stwardnienie rozsiane. Przyczyny choroby z pewnością są bardziej skomplikowane niż wyłącznie związane z nieprawidłowym odżywianiem się i piciem niewłaściwych napojów. Niemniej organizm odżywiany w zdrowy sposób z pewnością jest lepiej przygotowany do walki z chorobą.

Fundacja Dobro Powraca – wiedza, doświadczenie i pomoc

Dobro Powraca – Fundacja na rzecz Chorych na stwardnienie rozsiane i inne choroby przewlekłe to miejsce, gdzie specjaliści z dużym doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą. Pracownicy Fundacji dbają o szerzenie wiedzy na temat SM, udzielenie pomocy Osobom Chorym i ich Rodzinom, a także edukację całego społeczeństwa w zakresie wielu innych chorób przewlekłych. Chcesz dowiedzieć się więcej o stwardnieniu rozsianym? Zapraszamy do lektury naszych publikacji:

• diagnozowanie SM,
• stwardnienie rozsiane objawy,
• stwardnienie rozsiane leczenie,
• stwardnienie rozsiane rehabilitacja,
• stwardnienie rozsiane u dzieci.

Doskonale zdajemy sobie sprawę, że życie z SM nie jest łatwe. Jednak z nami pokonasz wiele przeszkód oraz zbierzesz fundusze niezbędne na leczenie, oraz rehabilitację. Zapraszamy!