Nagłówek strony
Treść główna
Endometrioza jest przewlekłą chorobą, na którą cierpią wyłącznie kobiety. W jej przebiegu błona śluzowa wyścielająca macicę (endometrium) przedostaje się wraz z krwią miesiączkową do jamy macicy.
Jest to nieprawidłowy, patologiczny proces o nieznanej etiologii. Podejrzewa się, że wędrówkę endometrium poza jamę macicy prowokują czynniki hormonalne, immunologiczne, genetyczne i środowiskowe. Endometrioza powoduje zazwyczaj u kobiety ból, który często jest, niestety, przypisywany miesiączce lub owulacji.
Endometrioza niekiedy całkowicie dezorganizuje życie kobiety. Może wiązać się bowiem z tak dużym dyskomfortem, że wykonywanie codziennych czynności jest niemożliwe. Natomiast ból bywa niezwiązany z fazami cyklu miesiączkowego. Na narządach miednicy rozwijają się bowiem zrosty i guzki endometrialne, które w dowolnym momencie powodują cierpienie i obniżenie jakości życia.
Co więcej, objawy endometriozy mogą być niespecyficzne i imitować różne schorzenia. Lekarze są na przykład przekonani, że pacjentka ma problemy z pęcherzem moczowym lub jajnikami, a tak naprawę w jej organizmie rozwija się endometrioza. Objawy jelitowe w tej chorobie również występują i powinny być różnicowane z innymi schorzeniami.
Do najczęstszych objawów endometriozy należą zaburzenia dookoła cyklu miesiączkowego. Miesiączki mogą być bardzo bolesne i przedłużające się, a krwawienie obfite. Występują plamienia pomiędzy kolejnymi menstruacjami oraz nieregularne cykle. Pacjentka może się także uskarżać na dotkliwe owulacje.
Endometrioza powoduje także ból w obrębie miednicy mniejszej i jej narządów. Ma on charakter promieniujący do odcinka lędźwiowego i kończyn dolnych.
Komórki endometrium mogą wędrować do pęcherza moczowego. Wówczas kobieta odczuwa ból przy oddawaniu moczu, może zaobserwować krwiomocz, a infekcje dróg moczowych zdarzają dużo częściej niż u zdrowych kobiet.
Jeżeli zaś endometrioza umiejscowi się na zewnątrz bądź wewnątrz jelit, to wystąpią liczne symptomy związane z funkcjonowaniem układu pokarmowego. Ich nasilenie zależeć będzie od tego, w których miejscach jelicie i w jakim natężeniu zlokalizowana będzie endometrioza. Objawy jelitowe obejmują:
Objawy jelitowe, jeżeli występują u pacjentki w znacznym nasileniu, potrafią być bardzo wyczerpujące- naprzemienne biegunki i zaparcia wpływają bowiem na gospodarkę elektrolitową. Jej zaburzenie powoduje dodatkowo bóle i zawroty głowy.
Objawy jelitowe są „nieginekologiczne”, stąd diagnozowanie endometriozy przy ich wystąpieniu jest wyzwaniem. Gastroenterolodzy mogą w pierwszej chwili nie uwzględnić aspektu ginekologicznego, co wydłuża czas potrzebny do rozpoznania. Tymczasem u 15-30% kobiet endometroza przebiega z zajęciem jelita grubego oraz może doprowadzić do zwężenia światła jelita a nawet do jego niedrożności.
Ból brzucha, krew w stolcu i ból jelit zawsze powinny być sygnałem, że w organizmie kobiety mogą występować nieprawidłowości, niekoniecznie musi to być endometrioza. Objawy jelitowe będą zaś podstawą do wykluczenia innych chorób takich jak uchyłki, zespół jelita nadwrażliwego, stan zapalny w obrębie jelita czy nawet nowotwór jelita grubego. Wszystkie te choroby wiążą się z wystąpieniem podobnych symptomów, jakie daje jelitowa endometrioza.
Objawy jelitowe różnicuje się pomiędzy różnymi schorzeniami przy pomocy wielu procedur medycznych:
Pamiętajmy, że jelito cienkie i grube oraz odbytnica są położone bardzo blisko siebie. Endometrioza może mieć patologiczny wpływ właśnie na ten zatłoczony obszar miednicy. Rozrost endometrialny może sprawić, że te narządy zaczną przylegać zbyt blisko siebie. Nacieki endometrialne mogą wpływać na narządy, na których się wszczepiły, a także na sąsiednie. W efekcie mogą się one ze sobą sklejać albo patologicznie przywierać między sobą. Endometrioza powodująca jelito cienkie doprowadza do stanu, kiedy zmniejsza się ruchliwość jelit i wydłuża okres przebywania w nich bakterii. Ten stan gastrolodzy diagnozują jako SIBO, czyli przerost bakteryjny jelita cienkiego. Występowanie SIBO może być sygnałem, że jego przyczyną jest endometrioza, Objawy jelitowe skłaniające gastrologa do postawienia siostrzanej do SIBO diagnozy- IBS, czyli zespołu jelita nadwrażliwego, również mogą być skorelowane z endometriozą.
Endometrioza, będąca schorzeniem ginekologicznym daje niespecyficzne objawy, które lekarze mogą wiązać z szeregiem innych schorzeń.
Zdarza się, że nawet ginekolodzy podejrzewają, że za objawy zgłaszane przez pacjentki odpowiadają mięśniaki macicy. Są to niezłośliwe guzy, które rozrastają się i uciskają ścianki macicy. Powodują promieniujący ból i obfite, długotrwałe miesiączki. Tymczasem mięśniaki mogą współwystępować z endometriozą, ale ich objawy nie tłumaczą wszystkich dolegliwości kobiety.
Z kolei ból odcinka lędźwiowego bywa przypisywany rwie kulszowej. Objawia się on dyskomfortem w dolnej części pleców. Jeżeli współwystępuje razem z obfitymi menstruacjami i jego natężenie zależy od cyklu miesiączkowego, to winowajczynią okazuje się endometrioza wszczepiona w nerwy miednicy mniejszej.
Nacieki endometrialne mogą również obejmować układ moczowy i powodować częstomocz, ból podczas oddawania moczu, pieczenie. Jeżeli na tym etapie nie zostanie zlecony posiew moczu, to objawy ze strony pęcherza mogą zostać mylnie przypisane jego zapaleniu. Niestety zastosowane antybiotyki nie przyniosą kobiecie żadnej ulgi.
Diagnostyka endometriozy jest skomplikowana i trudna do przeprowadzenia. Bardzo duża rolę odgrywa doświadczenie lekarza ginekologa w wychwytywaniu symptomów tej choroby. W przeciwnym razie pacjentka może latami szukać pomocy, trafiając raz po raz w ślepy zaułek, Tymczasem choroba nadal rozwija się w organizmie i może powodować coraz bardziej uciążliwe objawy. Kolejne wizyty u urologów, gastrologów czy ortopedów nie przynoszą żadnego rozstrzygnięcia. Naturalnie powoduje to frustrację i stres u pacjentek, które na próżno szukają pomocy.
Endometrioza ma zatem swój społeczny i często niedoceniany aspekt. Kobieta, doświadczając przewlekłego bólu o różnym nasileniu, do obezwładniającego włącznie, jest nijako pozostawiona sama sobie. Objawy bólowe wpływają na jej relacje z otoczeniem, absencję w pracy, zycie seksualne i rodzinne. Koszty, jakie w związku z tym ponosi kobieta mogą być bardzo duże, a czasami wręcz destrukcyjne przy próbach utrzymania związku z partnerem/-ką.
Kobiety bywają wyczerpane psychicznie latami wędrówek od gabinetu lekarskiego do gabinetu. Często słyszą, że „taka ich uroda” i trzeba pogodzić się z losem. Na szczęście, dzięki różnym kampaniom medialnym i publikacjom w prasie, rośnie społeczna świadomość dotycząca tej choroby, która zresztą jest światowym problemem. Na całym świecie bowiem żyje 300 milionów kobiet chorujących na endometriozę. W Polsce może to być nawet 2 miliony młodych dziewczyn i dorosłych pań.
Strategia „pogodzenia się z losem” jest najgorszym wyborem. Nie można bowiem zgadzać się na przewlekle występujący ból. Musi on mieć swoją przyczynę.
Idea leczenia holistycznego, chociaż bardzo mglista w realiach systemu zdrowotnego, jest w przypadku endometriozy niezbędna. W przeciwnym razie ginekolog będzie leczył obfite miesiączki, gastrolog zespół jelita nadwrażliwego a ortopeda rwę kulszowa. Bez znalezienia wspólnego mianownika, droga do diagnozy i prawidłowego leczenia zawsze będzie kręta i nie będzie prowadzić do celu.
Choroby autoimmunologiczne są wynikiem błędnego działania układu odpornościowego, który normalnie broni organizm przed infekcjami i innymi zagrożeniami. W przypadku chorób autoimmunologicznych, układ odpornościowy zaczyna mylić własne komórki i tkanki organizmu z obcymi czynnikami i atakuje je.
Choć trudno jest znaleźć pozytywne strony w poważnej chorobie, niektórzy ludzie doświadczają pozytywnych zmian lub przekształceń w wyniku swojego doświadczenia.
Poważna choroba może być wyjątkowo trudnym doświadczeniem, dla niektórych może również stanowić impuls do pozytywnych zmian i rozwoju osobistego. Kluczowe jest znalezienie wsparcia, zarządzanie emocjami i staranie się dostrzec te pozytywne aspekty, które mogą wyniknąć z trudnego doświadczenia.
1 na dziesięć kobiet w Polsce może być dotknięta chorobą, o której do niedawna prawie nic się w przestrzeni publicznej nie mówiło. Tymczasem jest podstępna. Obniża jakość życia wielu pacjentek.
