Jakie witaminy przy SM wspierają organizm chorego w walce z chorobą?

SM to zagadkowe schorzenie o nieznanej etiologii. Aktualnie uważa się, że za jego rozwój odpowiada zespół czynników, środowiskowych, toksykologicznych czy genetycznych.

Stwardnienie rozsiane jest skomplikowaną chorobą. W jej przebiegu układ odpornościowy nie działa prawidłowo, dlatego SM zalicza się do kręgu przypadków o podłożu autoimmunologicznym. Komórki układu odpornościowego atakują osłonki nerwów w mózgu i rdzeniu kręgowym, stąd chorobę określa się również mianem autoagresywnej. Przy rozwoju stwardnienia rozsianego zachodzi proces demielinizacji, czyli uszkodzeń i rozpadu otoczki aksonów w centralnym układzie nerwowym.

Nie wynaleziono dotąd leku, który zwalczyłby proces chorobowy w organizmie. Leczenie SM jest objawowe oraz modyfikujące naturalny przebieg choroby. Niemniej jak się zachoruje, to stwardnienie rozsiane będzie nam towarzyszyć do końca życia.

Pacjenci poszukują wszelkich sposobów, aby wpłynąć na przebieg choroby, co jest zupełnie normalną reakcją w przypadku zachorowania na schorzenie przewlekłe. Chorzy zastanawiają się między innymi, jakie witaminy przy SM mogłyby oddziaływać korzystnie na proces leczenia i życie ze stwardnieniem rozsianym.

Jakie witaminy przy SM pomogą polepszyć stan zdrowia?

Należy podkreślić, że nie istnieje taki produkt spożywczy, zioła, witaminy czy minerały, które wyleczą pacjenta ze stwardnienia rozsianego. SM jest chorobą nieuleczalną.  Ponieważ nie udało się jednoznacznie określić przyczyn choroby, zainteresowanie naukowców i lekarzy niejednokrotnie koncentrowało się na wpływie równowagi witaminowo – mineralnej w organizmie na ryzyko zachorowania i przebieg stwardnienia rozsianego. Rozważano, jakie witaminy przy SM mogą mieć udział w powstawaniu choroby oraz czy podaż danej substancji jest w stanie modyfikować proces chorobowy.

Oczywiście właściwy udział witamin i minerałów w diecie jest ważny dla każdego człowieka, nie tylko chorującego na stwardnienie rozsiane. Witaminy i minerały wpływają bowiem wpływ na wiele procesów biochemicznych zachodzących w ciele człowieka, a zarówno ich niedobór, jak i nadmiar, są zjawiskami niekorzystnymi. Czy zatem taki brak równowagi ma związek z chorowaniem na stwardnienie rozsiane i jakie witaminy przy SM mogą przynieść korzyści dla pacjenta?

Uwagę uczonych zyskiwał zwłaszcza udział witaminy D3 w etiologii stwardnienia rozsianego. Zauważono bowiem, że im dalej od równika, tym większa populacja chorych na SM. Najwięcej przypadków choroby notuje się w Europie, Rosji, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Najmniej zaś w Afryce i na Karaibach. Powiązano zatem występowanie SM z ekspozycją na promienie słoneczne i syntetyzowaniem w tym procesie witaminy D. Tym bardziej, że witamina D wywiera wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego i łagodzenie stanów zapalnych, a jej niedobór może odgrywać rolę w patogenezie wielu chorób autoimmunologicznych.

Badania naukowców wykazały, obniżony poziom witaminy D może zwiększać ryzyko stwardnienia rozsianego. Co więcej, niedobór tego składnika, według niektórych badaczy, może odpowiadać za zwiększone ryzyko rzutów, powstawanie nowych ognisk chorobowych w mózgu i rdzeniu kręgowym oraz pogłębiać niepełnosprawność.

O ile zależność pomiędzy ryzykiem wystąpienia stwardnienia rozsianego a poziomem witaminy D3 udało się potwierdzić w wielu badaniach a jej wpływ na regulowanie funkcji układu odpornościowego jest bezdyskusyjny, o tyle rola witaminy D3 w przebiegu choroby jest nadal przedmiotem analiz, a różne testy dawały niezgodne wnioski. Wydaje się zatem, że większa ekspozycja na słońce może pełnić rolę prewencyjną, zaś rola reaktywna wymaga dalszych, pogłębionych badań na większej próbie pacjentów (są jednak badania potwierdzające korzystny wpływ suplementowania witaminy D na przebieg SM i udowadniające, że jej poziom jest niższy w okresie rzutu choroby, a wyższy w procesie remisji).

Natomiast niedobór witaminy D3  w organizmie jest niekorzystny dla każdej osoby, zatem niezależnie od możliwości modyfikowania przebiegu SM, niedostateczny poziom witaminy D wymaga reakcji.

Jaki powinien być prawidłowy poziom witaminy D3? Zalecenia mówią, aby u dorosłych ludzi stężenie wynosiło pomiędzy 31 a 50 ng/ml. Poziom witaminy D3 oznacza się z badania krwi. O jej ciężkim niedoborze mówimy, kiedy stężenie wynosi poniżej 20 ng/ml. Należy pamiętać, że witaminę D3 można również przedawkować. Poziom powyżej 100 ng/ml  jest już potencjalnie toksyczny, a powyżej 200 ng/ml wdraża się u pacjenta leczenie przeciwtoksyczne.

Ewentualna stała suplementacja witaminy D3  uderzeniowymi dawkami u chorych na stwardnienie rozsiane powinna zawsze być efektem konsultacji lekarskiej i uwzględniać oznaczony we krwi poziom.

Należy też wziąć pod uwagę, że w Polsce w okresie jesienno- zimowym niedobory witaminy D3 są powszechne. Jest to wynik małej ekspozycji na promienie słoneczne w tym okresie. Przyjmowanie dawki 4000 IU/dzień pomaga utrzymać stężenie witaminy D3 na poziomie 30-80 ng/ml. Latem dawka 2000 IU/dzień jest wystarczająca.

Analizując kwestię, jakie witaminy przy SM pełnią ważna rolę, z pewności należy uwzględniać  D3 jako kluczowego regulatora układu odpornościowego.

Jakie witaminy przy SM wpływają na pracę układu nerwowego?

Witamina B12 wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego człowieka. Bierze udział w tworzeniu przekaźników nerwowych oraz uczestniczy w budowie i utrzymywaniu dobrego stanu mieliny. Ponieważ to właśnie osłonki mielinowe są uszkadzane w przebiegu stwardnienia rozsianego, z uwagą przyglądano się roli witaminy B12 w modyfikowaniu procesu chorobowego.

Prawdziwym jest stwierdzenie, że witamina B12 przyczynia się do ochrony włókien nerwowych. Niedostateczna ilość tej witaminy w organizmie skutkuje upośledzeniami przemian i uszkodzeń mieliny. Dodatkowo witamina B12 wchodzi w skład neurotransporterów takich jak serotonina i dopamina, które odpowiadają za przenoszenie sygnałów pomiędzy komórkami nerwowymi.  Niedobór witaminy B12 prowadzi do uszkodzeń w obrębie centralnego i obwodowego układu nerwowego, zaburzeń psychiatrycznych czy zwyrodnienia rdzenia kręgowego.

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę B12 wynosi 2g. Jej źródłem w diecie są w głównej mierze produkty odzwierzęce, dlatego wegetarianie i weganie musza szczególnie dbać o właściwą podaż witaminy B12 i regularnie sprawdzać jej poziom w organizmie.

Ponieważ w organizmach osób chorych na stwardnienie rozsiane stwierdzano niedobory wielu składników, poziom witaminy B12 powinien być sprawdzany u chorych na SM. Uzupełnianie niedoborów powinno uwzględniać odpowiednio zbilansowaną dietę oraz, w razie konieczności, suplementację.

Przeprowadzono także wiele badań sprawdzających wpływ przyjmowania wysokich, uderzeniowych dawek witaminy B12 przez pacjentów ze stwardnieniem rozsianym i obserwowano wpływ zwiększonej podaży na przebieg choroby. Na przykład stosowano u pacjentów dzienną dawkę 60g witaminy B12 (Kira J., Tubimatsu S., Goto I.) i wysunięto wniosek, że półroczna suplementacja wysoką dawką zaowocowała poprawą w zakresie wzrokowych potencjałów wywoływanych- badania służącego ocenie szybkości przekazu impulsów nerwowych. Badania te były jednak prowadzone na małej grupie pacjentów i stoją w opozycji do rezultatów innych analiz w tym zakresie. Wpływ przyjmowania wysokich dawek B12 na przebieg stwardnienia rozsiane jest dyskusyjny. Natomiast faktem jest, że niedobory należy uzupełniać aż do osiągnięcia optymalnego stężenia.

Witamina B12 należy do szerszego spectrum witamin z grupy B. Podobne funkcje regulacyjne w obrębie układu nerwowego pełni witamina B6. Wpływa ona również na działanie układu odpornościowego.

Co było pierwsze- jako czy kura?

Czy niskie poziomy witamin D3 czy B12 przyczyniają się do powstania stwardnienia rozsianego, czy to stwardnienie rozsiane wywołuje niedobory? To jest niestety kwestia ciągle dyskutowana.

Niezależnie od sposobu rozstrzygnięcia tego dylematu zasadne jest, aby wszelkie niedobory witaminowe były przez pacjentów uzupełniane. Lekarz dobierze odpowiednią dawkę suplementów oraz zadecyduje, czy trzeba je przyjmować stale. Podejmie również decyzję, czy przez jakiś okres czasu chory powinien przyjmować większe dawki poszczególnych witamin. Z pewnością nie należy na własną rękę eksperymentować z mega dawkami.

Niedobory uzupełniajmy, z dawkami uderzeniowych – bądźmy rozsądni!