Złośliwy nowotwór krtani – rak, który zaczyna się od chrypki!

Podejrzenie nowotworu krtani budzi wśród pacjentów duże obawy. Krtań jest organem odpowiedzialnym za wydawanie dźwięków. To przecież źródło naszego głosu! Dlatego nowotwór krtani może wydawać się abstrakcyjny, a jeszcze trudniej jest zaakceptować fakt, że tak ważny w naszym życiu organ mógł zostać zaatakowany przez nowotwór.

Pacjenci, u których rozpoznano niepokojące zmiany na krtani zupełnie naturalnie zastanawiają się, czy jest to nowotwór niezłośliwy czy rak.

Rak krtani jest dość rzadkim nowotworem, stanowi 4% wszystkich rodzajów raka diagnozowanych w Polsce. Poza tym na krtani mogą wystąpić niegroźne zmiany takie jak brodawczaki czy naczyniowłókniak młodzieńczy. Objawy zmian złośliwych i niezłośliwych mogą być zbieżne, ale u części pacjentów zostanie niestety rozpoznany złośliwy nowotwór krtani.

Dlaczego chorujemy na złośliwy nowotwór krtani?

Epidemiologia raka krtani jest ściśle związana ze stylem życia chorego. Jest to choroba odtytoniowa. Palenie papierosów jest odpowiedzialne za nowotwór krtani. Dlatego mężczyźni chorują nieomal dziesięciokrotnie częściej, bo jest wśród nich więcej palaczy. Te różnice w ostatnich latach zacierają się, ponieważ coraz więcej kobiet pali papierosy.

Czynnikiem ryzyka raka krtani jest również picie alkoholu. Wyzwala on w naszym organizmie wiele niekorzystnych reakcji. Chociaż sam w sobie nie wpływa na DNA, to w połączeniu z dymem papierosowym jest dużo bardziej groźny, bo rozpuszcza rakotwórcze substancje z papierosów i ułatwia ich rozprzestrzenianie się po całym organizmie.

Do niezwiązanych ze stosowaniem używek przyczyn rozwoju nowotworu krtani zalicza się także długie przebywanie w otoczeniu azbestu, chromu i uranu.

Wpływ na epidemiologię choroby mają także urazy i oparzenia krtani, na przykład spowodowane silnym refluksem.

Nauczycieli, osoby operujące głosem również są narażeni na nowotwór krtani z uwagi na możliwość wystąpienia w tej grupie wirusowego zapalenia okolic przełyku.

Wczesne objawy raka krtani podszywają się pod infekcję

Na wczesnym etapie rozwoju nowotwór krtani można pomylić z upartą infekcją. Pacjenci mają chrypkę, odczuwają ból gardła, kaszlą.  Jeżeli jednak chrypka utrzymuje się podejrzanie długo, 2-3 tygodnie, to powinno to wzbudzić naszą czujność. Inne symptomy, które powoduje złośliwy nowotwór krtani (we wszystkich lokalizacjach) mogą być następujące:

1. Uczucie ciała obcego w gardle, nasilające się przy przełykaniu śliny
2. Trudności w przełykaniu
3. Obfite odksztuszanie
4. Ból gardła promieniujący w stronę ucha, umiejscowiony jednostronnie
5. Duszności
6. Nieprzyjemny zapach z ust
7. Zmiana bary głosu, świsty, brak dźwięczności
8. Afonia (bezgłos)
9. Męczliwość przy mówieniu
10. Krwioplucie
11. Zachłystywanie się
12. Szczękościsk
13. Suchość w gardle
14. Uczucie podrażnienia gardła
15. Ogólne osłabienie i zmęczenie
16. Bladość
17. Nagłe chudnięcie
18. Powiększenie węzłów chłonnych

Nie wszystkie te symptomy muszą występować jednocześnie. Nowotwór krtani może bowiem zaatakować głośnię, okolicę nadgłośniową oraz podgłośniową. Objawy będą zależeć od umiejscowienia nowotworu.

Jak zdiagnozować złośliwy nowotwór krtani?

Rozpoznanie raka krtani zaczyna się od badania laryngologicznego. Lekarz zbierze szczegółowy wywiad dotyczący zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości. Palpatacyjnie zbada okolicę  szyi i gardła a następnie przeprowadzi badanie wnętrza gardła laryngoskopem. Podczas tej procedury laryngolog może ocenić zaawansowanie choroby, rozmiar zmiany oraz jej lokalizację.

Natomiast koniecznością jest ocena histopatologiczna nowotworu. W tym celu pobiera się wycinek do badania. Jeżeli lekarz stwierdzi powiększone węzły chłonne, to przy pomocy igły i strzykawki może pobrać także płyn do oceny cytologicznej.

W zależności od stanu klinicznego pacjenta ,diagnozując nowotwór krtani lekarz może zlecić również tomografię komputerową okolic szyi, RTG klatki piersiowej, badanie USG węzłów chłonnych.

Złośliwy nowotwór krtani – czy wycięcie krtani jest zawsze konieczne?

Decyzja o sposobie leczenia konkretnego pacjenta zawsze zależy od stanu klinicznego, umiejscowienia nowotworu i jego zaawansowania. Planując schemat leczenia zawsze dąży się ograniczenia ryzyka wycięcia całej krtani. Jak w każdym nowotworze, także i w tym przypadku liczy się czas, w jakim wykryto nowotwór. Sprawdza się zasada, że im wcześniej, tym lepiej, bo wczesna diagnoza ogranicza inwazyjność zastosowanego leczenia. Nowotwór krtani może być leczony na różne sposoby:

1. We wczesnym stadium – radioterapia albo usunięcie guza techniką laserową bądź zabieg operacyjny oszczędzający krtań
2. Przy bardziej zaawansowanym nowotworze – chordektomia – wycięcie zajętej struny głosowej
3. W mocno zaawansowanym stanie – chemioterapia z radioterapią
4. W mocno zaawansowanym stanie nieodpowiadającym na leczenie chemioterapią – laryngetomia częściowa lub zupełna

Spośród metod leczenia raka krtani pacjenci najbardziej obawiają się laryngotomii. Przy częściowej chorzy zachowują głos i są w stanie normalnie oddychać. Natomiast laryngotomia całkowita wiąże się niestety z koniecznością oddychania przez otwór tracheotomijny wyłoniony na przodzie szyi. Mówienie zaś odbywa się za pomocą tak zwanej sztucznej krtani (specjalnego urządzenia).

Rokowania przy nowotworze krtani są pomyślne. Jeżeli raka wykryto i usunięto we wczesnym stadium, to 5-letnią przeżywalność odnotowuje się nawet u 95% pacjentów. W okresie 5 lat chorzy są regularnie badani, a po upływie tego okresu można mówić o pełnym wyleczeniu choroby.

Przy zaawansowanym nowotworze przeżywalność wynosi pomiędzy 50 a 70%.

Profilaktyka raka krtani – co robić, aby nie zachorować?

Aby uniknąć raka krtani należy rzucić palenie. Teraz, już, natychmiast i definitywnie. W dymie tytoniowym znajduje się 40 substancji rakotwórczych. . 90% pacjentów onkologicznych z rakiem krtani to palacze. To działanie profilaktyczne, na który mamy wpływ i tylko od nas zależy, czy wyeliminujemy to ryzyko z naszego życia. Już w kilka lat po rzuceniu palenia będzie ono znacznie mniejsze, a 15 lat później takie samo, jak u osób niepalących. Dlatego warto zacząć drogę ku zdrowiu w tej właśnie chwili. Trzeba pamiętać, że bierne wdychanie dymu papierosowego jest również bardzo niekorzystne dla organizmu.

Kolejna sprawa to alkohol. Spożywanie stałych porcji wysokoprocentowego alkoholu lub picie w dużej ilości także jest czynnikiem ryzyka zachorowania na nowotwór krtani. W alkoholu świetnie rozpuszczają się związki, które odpowiadają za uszkodzenia DNA- w tym substancje pochodzące z palenia papierosów. Równoczesne picie i palenie to mieszanka wybuchowa.

Nie wolno również lekceważyć zgagi i reflusku żołądkowego. W ich wyniku uszkodzeniu i podrażnieniu ulega błona śluzowa gardła. Jeżeli kwasy żołądkowe będą stale drażnić gardło, to mogą powstać stany przednowotworowe, na podłożu których może się rozwinąć rak. Dlatego nawracający refluks musi być zgłoszony lekarzowi. Przyczyny trzeba właściwie rozpoznać i wdrożyć leczenie.

Badając ryzyko rozwoju choroby onkologicznej, nieomal zawsze zwraca się uwagę na wpływ diety. Bardzo ważne jest spożywanie regularnie warzyw i owoców. Zawierają nie tylko witaminy, ale również przeciwutleniacze, które redukują stany zapalne w organizmie. Należy wyeliminować z diety szkodliwe, karcogenne tłuszcze trans, znajdujące się w oleju palmowym, przetworzonej żywności, chipsach, ciastkach, sklepowych wędlinach. Do minimum trzeba ograniczyć spożywanie czerwonego mięsa. Korzystne działanie dla organizmu mają tłuszcze Omega-3, znajdujące się w tłustych rybach i zdrowych olejach, na przykład w oliwie z oliwek, oleju lnianym.

Osoby pracujące w otoczeniu azbestu powinny zachować szczególną czujność i stosować odzież ochronną oraz maseczki przeciwpyłowe o wysokiej klasie ochrony.

Wszystko zatem w naszych rękach! Złośliwy nowotwór krtani nie jest chorobą genetyczną. Sami sobie zapracowujemy na niego poprzez styl życia. Zmiany naszych nawyków mogą nas ochronić przed chorobą nowotworową!